Page 114 - Defterim Biyoloji - 9

2.
Hücre Ünite

Diyaliz
• Diyaliz; bir çözeltideki çözünmüş belirli maddelerin, seçici geçirgen zarın diğer tarafına konu-
lan farklı bileşime sahip bir çözelti aracılığı ile süzülmesidir.
• Diyaliz genellikle çözünebilen maddelerin konsantrasyonunu düşürmeyi amaçlar.
• Belirli maddelerin konsantrasyonunu azaltmak için farklı bileşimdeki çözeltiyle konsantras-
yon farkı oluşturularak difüzyon hızı artırılır.

Diyaliz hastalarında böbrekler tarafından süzülüp atılamayan zararlı maddeler ile suyun fazlası
seçici geçirgen bir zardan geçirilerek madde yoğunlukları özel olarak ayarlanmış diyaliz sıvısına
alınır. Bu işlem sırasında hastadan alınan kanın diyaliz makinesi yardımıyla içeriği düzenlenir ve
kan hastaya geri verilir. Kanda yapılan bu diyaliz işlemine hemodiyaliz denir.

SIRA SİZDE-10

Aşağıda verilen hücre zarından madde geçişleri ile ilgili metin ve deney düzeneklerinden yarar-
lanarak soruları cevaplayınız.
İyot çözeltisi Benedict çözeltisi

% 30’luk nişasta
çözeltisi ve
nişastayı glikoza
Saf su Saf su kadar sindiren
% 30’luk nişasta enzim
çözeltisi
Bağırsak parçası
Bağırsak parçası

I. deney düzeneği II. deney düzeneği

I. deney düzeneğinde %30‘luk nişasta II. deney düzeneğinde %30’luk nişasta çö-
çözeltisi içeren kurutulmuş bağırsak zeltisi ve nişastayı glikoza kadar sindiren
parçası saf su ile dolu olan beher içine enzim içeren bağırsak parçası saf su ile dolu
yerleştirilir. Cam kabın içine iyot cam kabın içine yerleştirilir. Yeterli süre
çözeltisi eklenir. Bir süre beklendikten beklendikten sonra beherin içine benedict
sonra sadece bağırsak parçasının çözeltisi eklenir. Bir süre sonra hem beherde
içerisinde mavi renk oluşumu gözlemlenir. hem de bağırsak parçasının içerisinde kire-
mit kırmızısı bir renk oluşumu gözlemlenir.

(İyot çözeltisi, nişasta ile mavi renk verir. Benedict çözeltisi, glikoz ile kiremit kırmızısı rengi
verir.)

1. I. deney düzeneğinde bağırsak parçasının içerisinde renk değişimi gözlemlenirken
beher içerisinde renk değişimi gözlemlenmemektedir. Bu durumun nedenini açıklayınız.
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

2. II. deney düzeneğinde hem bağırsak parçasında hem de beherde renk değişimi
gözlemlenmektedir. Bu durumun nedenini açıklayınız.
..................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................

113