Page 122 - Defterim Tarih - 9

9. ETKİNLİK: Aşağıda verilen ifadeleri cümlelerle eşleştirerek ilgili kutucuklara yazınız.

hatun kut töre yabgu

ülüş kurultay ayukı buyruk

aygucı Ötüken Karabalgasun toygun

toy boy budun kağan

Kök Tengri’nin ülkedeki maddi varlığı töreye uygun ve adil şekilde
paylaştırma görevini kağana vermesi. Pay, nasip, kısmet.

İç Asya’da Hun, Kök Türk ve Uygur Devletlerine başkentlik yapmış;
ilk Türklerce kutsal kabul edilen Orhun-Selenga Nehri havzasındaki
yöre.
Genellikle yılda üç defa kağan başkanlığında toplanan yüksek kurul.
Devlete bağlı boy beylerinin, hanedan ve hükûmet üyelerinin katıl-
dığı toplantı, toy.

İlk Türklerde devlet yönetiminde çeşitli görev ve sorumlulukları
üstlenmeleri gereken kağan eşlerine verilen unvan.

Kağanın görev verdiği bakanlardan oluşan ve ülkenin yönetiminde
kağanın emri altında bulunarak çalışan bir çeşit bakanlar kurulu,
hükûmet.

Siyasi, kültürel, hukuki ve ekonomik konularda genel kararlar alan
ve devlet yönetiminin temelini oluşturan en yüksek kurul.

Türklerde kağana, Kök Tengri tarafından devleti yönetme görevi-
nin verilmesini ifade eden soyut kavram.

Türklerde boy beyi, vali (tudun), komutan (şad), tigin gibi kurul-
taylara katılması gereken devlet görevlilerinin her biri. Kurultay
(toy) üyesi.
Kağanın bakanlar kuruluna (ayukı) başkanlık etmesi için görevlen-
dirdiği bir nevi baş vezir, başbakan.

Uygurların Ötüken’den sonra başkentlerini taşıdıkları, Ordubalık
olarak da bilinen kent.

İlk Türk devletlerinde, bugünkü bakanlar kuruluna benzer şekilde
görev yapan ayukıda görevli bakanların her biri.

Türklerde herkesçe bilinen fakat yazılı olmayan hukuk kuralları.

Bir bey tarafından yönetilen, askerî güce sahip, aralarında soy
birliği olan topluluk. İlk Türk devletlerinde en küçük siyasi birim,
aşiret.
Türk devletlerinde görülen ikili teşkilat yapısında, devletin batı böl-
gesini yöneten hükümdara verilen unvan.

İlk Türklerde boylar birliği.

119