Page 290 - Defterim TDE 9
P. 290
NOKTALAMA İŞARETLERİ
TIRNAK İŞARETİ
ÖRNEK “Kapı, Ramiz Efendi’nin bıraktığı boşluk üzerine kapandı. Kâmil Bey,
etrafına korku ile bakarak karyolaya oturdu. ‘Yedi sene! Hiç olur mu?
imkânsız!’ diyerek titriyen elini ağzına götürdü.”
Çözümleme: Yukarıdaki cümlede tırnak işareti, başka yazıdan olduğu gibi
aktarılan sözler için kullanılmıştır.
Yine aynı cümlede tek tırnak işareti, tırnak içinde verilen cümlenin içinde
yeniden tırnağa alınması gereken bir sözü belirtmek için kullanılmıştır.
Oysa Halit Ziya’nın memleketin hakiki hayatından bir levha vermek
dileğiyle yazdığı Kırık Hayatlar, Mai ve Siyah’la Aşk-ı Memnu yanında
pek sönük kalır. Çünkü Halit Ziya ancak Ömer Behiç’in evinin aracılığıyla
ÖRNEK görüyor “memleketin hakiki hayatını”. O evin ilişkileri içinde görüyor; bu
bir. Sonra toplum yaşamından bir kesit vermek isterken hep bireysel ve
olağandışı durumlara takılıp kalıyor, toplumsal nedenlere inemiyor bir
türlü. Ona göre “Kırık Hayatlar” toplumsal bir olgu değil, bireysel bir
olgudur. Bunun sonucu olarak “Ne yapmalı?” diye sorar (Kırık Hayatlar. s.
335) ama bir cevap bulamaz.
Çözümleme: Yukarıdaki parçada altı çizili ifadelerde kullanılan tırnak
işareti, özel olarak vurgulanmak istenen sözler için kullanılmıştır. Aynı
parçada renkli yazılan ifadedeki tırnak işareti ise alıntı olduğunu göstermek
için kullanılmıştır.
ÖRNEK “Sonu” bölümünde şöyle diyor: “köpekli adam” “Yoksa, Boğaziçi’nin sapa
bir iskelesinde mi bir kahve bulsam? Ah, bu küçük hayalimi bir hakikat
edebilsem. Yanımda köpeğim olsa, kuyruksuz, keneli, miskin bir köpeğim...
Allah’a ısmarladık kardeşim.”
Çözümleme: Yukarıdaki parçada tırnak işareti sırasıyla eserin bölüm başlığı,
özel olarak vurgulanmak istenen söz, yazıdan olduğu gibi aktarılan ifadeler
için kullanılmıştır.
288 Noktalama İşaretleri