Page 141 - Ekonomi (Tüm Kitap)

Uluslararası ticareti gerekli kılan diğer bir unsur da mal ve hizmetlerin üretimindeki fiyat fark-

lılıklarıdır. Her ülke, diğer ülkelere göre bazı malları nispeten ucuza diğer bazı malları ise nispeten
pahalıya üretir. Bazı malları ise hiç üretemez. Ülkelerin ucuza ürettikleri malların bir kısmını ihraç
etmeleri, karşılığında pahalıya ürettikleri malları daha ucuza üretebilecek başka ülkelerden satın al-
maları, onlara önemli kazançlar sağlar ve refah düzeylerini artırır.

Uluslararası ticaretin bir başka sebebi, bazı ülkelerin belirli malların üretiminde uzmanlaşmış
olmasıdır. Bazı mallar bazı ülkelerde iyi kalitede ve ucuza üretilmektedir. Örneğin Japonya’da elek-
tronik eşya çok ileri teknoloji ile üretildiği için ucuz, Türkiye’de ise nispeten pahalıdır. Buna karşılık
tarım ürünleri doğal kaynakların bol olmasından Türkiye’de ucuz Japonya’da ise bu kaynakların

kıtlığından oldukça pahalıdır.

Görsel 5.5: Dış ticaret, malların ve sermayenin ulusal sınırların dışına akışıyla ilgilidir.

4. Dış Ticaretin Ülke Ekonomisindeki Etkileri
Ülkeler arasında yapılan mal ve hizmet alım satım işlemleri dış ticaret olarak adlandırılır. Dış
ticaret hem ekonomik hem de siyasi açıdan önem arz eden bir konudur. Ekonomik açıdan gelişmiş

olan ülkeler, diğer ülkelere daha fazla mal ve hizmet ihraç eder ve gelirlerini arttırırlar. Diğer taraftan,
mal ve hizmet ihracı ile gelirleri artan ülkeler dünya siyasetinde daha güçlü bir konum elde ederler.
Bir ülkede mal ve hizmet satımından elde edilen gelirlerin, mal ve hizmet ithali için yapılan ödeme-
lerden büyük olması dış ticaret fazlasının varlığını gösterir.
Gelişmiş ekonomilerde mal ve hizmet satımından elde edilen gelirler, mal ve hizmet ithali için

ödenen miktarlardan büyük olduğu için dış ticaret fazlası ortaya çıkar. Cari işlemler hesabının önemli
kalemlerinden biri olan hizmetler dengesi, genel olarak Türkiye lehine fazla vermektedir. 2018 yılının
üçüncü çeyreğinde, hizmetler dengesi 11.209 milyon ABD doları fazla vermiştir. Türkiye, hizmetler

hesabı alt kalemleri olan navlun, sigortacılık ve finansal hizmetlerde genel olarak açık vermekte; ta-
şımacılık, turizm ve inşaat hizmetlerinde ise fazla vermektedir.

139
139