Page 63 - Biyoloji

BİYOLOJİ
11

DOLAŞIM SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI
Kalp krizi, damar tıkanıklığı, tansiyon, varis, kangren gibi rahatsızlıklar
en sık rastlanılan dolaşım sistemi rahatsızlıklarıdır.
Kalp Krizi (Enfarktüs)

Koroner damarların tıkanması ya da daralması sonucu kalbe yeterince
besin ve oksijen ulaşamamasıyla oluşan bir rahatsızlıktır.
Damar Tıkanıklığı

Vücutta büyük ve orta çaplı atardamarların iç yüzeyinde yağlı madde-
ler birikip plak oluşturabilir. Madde birikimiyle daralan ve sertleşen da-
mar, dokulara yeterince kan taşıyamaz. Bu durum, damar tıkanıklığına
ve kalp krizine neden olur.
Yüksek Tansiyon

Kasılma basıncının 140 mmHg, gevşeme basıncının 90 mmHg’den bü-
yük olma durumuna yüksek tansiyon adı verilir.

Kasılma basıncının 90 mmHg, gevşeme basıncının 60 mmHg’den küçük
oluşu düşük tansiyon olarak adlandırılır. Tansiyonun normal değerlere
döndürülüp homeostasinin sağlanması için sağlıklı ve düzenli beslen-
mek, vücudun su ve tuz dengesine dikkat etmek gerekir.
Varis
Deri yüzeyine yakın toplardamarların kronik (süreğen) genişlemesiyle
oluşan bir rahatsızlıktır. Varisli kişiler uzun süre ayakta durmaktan veya
uzun süre oturmaktan kaçınmalıdırlar. Düzenli egzersiz ve yürüyüş
yapma, bisiklete binme, yüzme gibi aktiviteler yapmalıdırlar.
Kangren
Dokuları besleyen damarların bir pıhtı ya da mekanik etkilerle tıkanma-
sı sonucu dokuya yeterince besin ve oksijen ulaşamaz. Kangren, buna
bağlı olarak oluşan bir dolaşım sistemi rahatsızlığıdır.
Anemi
Genel olarak kandaki alyuvar sayısının azlığına anemi denir. Aneminin
başlıca nedeni alyuvar yapımının azalması veya alyuvarların yıkımının
ve kaybının artmasıdır.
Lösemi
Kan kanseri de denilen lösemi kandaki akyuvar sayısının zarar verici
şekilde artmasıdır. Bazı genetik hastalıklar, virüsler, tablet ve cep tele-
fonu gibi cihazların uzun süre kullanımı, çeşitli gıda katkı maddeleri ve
hava kirliliği de lösemiye yol açan faktörler arasında değerlendirilmek-
tedir.
DOLAŞIM SİSTEMİNİN SAĞLIKLI YAPISININ KORUNMASI

Dolaşım sisteminin sağlıklı yapısını koruyabilme genetik faktörler dı-
şında kişinin yaşam biçimine de bağlıdır.
Kandaki kolesterolü ve yağ düzeyini azaltıcı diyet; damarlarda sertleş-
meyi, tıkanmayı ve kalp krizi riskini azaltır.

62