Page 67 - Biyoloji

BİYOLOJİ
11

Kişi antijenlerle karşılaşmadan da geçici olarak bağışıklık kazanabilir.
Daha önceden antijenlerle karşılaşmış ve antikor üretmiş kişiden an-
tikorlar alınarak kişiye verilirse kişi korunmuş olur. Bu hazır antikor çö-
zeltisine serum denir. Antikorlar ömürlerini tamamlayıncaya kadar kişi
hasta olmaz. Bu şekilde hastalıklara karşı korunma biçimi pasif bağı-
şıklama olarak adlandırılır.
Alerji

Alerjen, T lenfositlerle karşılaşır ve T lenfositleri uyarır. Alerjenin bulun-
duğu bölgede çeşitli bağışıklık hücreleri hızla çoğalır ve antikor üretilir.
Bu hücrelerin salgıladığı kimyasallar, bulundukları dokuda normal hüc-
re işlevlerini bozar. Bu bozulma sonunda mukus salgısında artma, düz
kaslarda kasılma, damarlarda genişleme, kılcal damar geçirgenliğinde
artma gibi alerjik reaksiyonlar gerçekleşir.
Otoimmün Rahatsızlıklar
T ve B lenfositler, aktifleştirilirken canlının kendi proteinlerine zarar ver-
meyecek şekilde üretilir. Vücudun belli yerinde antijen tanıma sistemi
bozulmuşsa B lenfositler bu bölgedeki hücre ve dokular için antikor
üretmeye başlar. Yanlış yer için üretilen antikorlar, o bölgedeki hücre ve
dokulara zarar verir ve hücre ve dokuların fonksiyonlarını bozar. Çölyak
hastalığı, MS hastalığı, romatoid artrit, lupus otoimmün rahatsızlıklara
örnektir.

KONU KAVRAMA TESTİ

1. Bir hastalığa karşı oluşan birincil ve ikincil 2. Aşağıda kan ve lenf sistemine ait bazı yapılar
tepkideki antikor miktarının zamana bağlı de- numaralandırılarak verilmiştir.
ğişimi aşağıdaki gibidir.
I. Peke sarnıcı
II. Göğüs kanalı
III. Sol köprücük altı topları
IV. Lenf kılcalı
V. Üst ana toplardamar
Kalbin alt tarafındaki doku ve organlardaki
fazla doku sıvısı ile ince bağırsaklardan geri
emilen yağ monomerlerinin verilen yapılar-
Buna göre verilen yargılardan hangisine dan geçiş sırası hangi seçenekte doğru ola-
varılamaz? rak verilmiştir?

A) Birincil tepkide antijenin tanınması zaman
alır. A) IV - I - II - III - V
B) İkincil tepkide vücuda verilen antijen miktarı B) IV - II - V - I - III
fazladır.
C) III - II - IV - I - V
C) Antijenin birinci kez uygulanmasından belli
bir süre sonra antikor miktarı azalmaya D) V - IV - III - II - I
başlar. E) II - IV - I - V - III
D) Vücudun, ikinci kez uygulamada kazandığı
direnç; birinci uygulamaya göre daha güçlü
ve daha kalıcıdır.
E) İkinci uygulamada kandaki antikor miktarı
belli bir değerde kalır.

66