Page 92 - Biyoloji

BİYOLOJİ 11

Üçüncü üç aylık dönemde büyüme devam eder. Dolaşım ve solunum
sistemleri gelişir. Kaslar kalınlaşır. Fetüs bu dönemin sonunda yaklaşık
50 cm boya ve üç kilo ağırlığa ulaşır. Bu evrenin sonunda fetüsün başı
rahim ağzına bakacak şekilde döner (Görsel 3.27).

Üçüncü üç aylık evrenin sonunda hipofizden salgılanan oksitosin hor-
monunun etkisiyle rahim kasılması oluşur. Bu durum doğumun başla-
dığını gösterir. Progesteron, östrojen seviyesi azalınca rahim de eski
boyutuna dönmeye başlar. Hipofizden salgılanan prolaktin meme bez-
lerinin süt salgılamasını uyarır. Oksitosin hormonu ise sütün kanallar-
dan boşaltılmasını sağlar.
Anne hamilelikte tütün, tütün mamulleri, alkol, ilaç ve bağımlılık yapan Görsel 3.27: 7-9 aylık embriyo
maddeler kullanıyorsa bu maddeler plasentadan bebeğe geçer ve be-
bekte gelişim bozukluklarına yol açabilir. Annenin hamilelik süresince
geçirdiği enfeksiyon hastalıkları da bebeğin gelişimini olumsuz etkile-
yebilir.
Hamilelik ve emzirme dönemindeki kadınlar, ilaç kullanımı konusunda
dikkatli davranmalıdır. Hamilelikte ilaç ve antibiyotik kullanımı zorunluy-
sa bebek ve anne için zararı en az olanlar tercih edilmelidir.
Hamilelik süresince annenin yeterli ve dengeli beslenmesi fetüsün sağ-
lıklı gelişimi için önemlidir. Folik asit kullanımı, beyin ve omuriliğe bağlı
doğum kusurlarını önler (Görsel 3.28). Yeterli folik asit alımıyla kansızlı-
ğın ve bebeğin anormal beyin gelişiminin önüne de geçilebilir.

Kuşkonmaz Yeşil mercimek
Görsel 3.28: Folik asit içeren gıdalar

Hamilelikte yoğun stres bebeğin ruhsal gelişimi üzerine olumsuz sonuç-
lar ortaya çıkarmaktadır. Birçok araştırma gebelik dönemindeki yoğun
stresin düşük doğum ağırlıklı bebeklerin dünyaya gelişine neden olabi-
leceğini göstermektedir. Aynı şekilde hamilelik öncesinde ve hamilelik
sırasında derin üzüntü ve kaygı yaşayan annelerin bebeklerinde dikkat
eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu görülme riski de yüksektir.

Mecbur kalmadıkça gebeliğin özelikle ilk üç aylık ve son üç aylık dö-
neminde röntgen çekilmemelidir. Fetüsün cinsiyeti ve gelişimi ultrason
incelemesiyle değerlendirilebilir. Hamileliğin düzenli izlenmesi doğacak
bebeğin ve annenin sağlığı için önemlidir.

91