Page 91 - Biyoloji

BİYOLOJİ
11

Segmentasyonla oluşan embriyo rahim duvarına tutunur. 4-5 hafta son-
ra plasenta oluşana kadar embriyo endometriyumdaki kılcallardan bes-
lenir. Plasenta embriyoya besin ve oksijen sağlar, embriyonun atıklarını
da uzaklaştırır. Blastosistte yer alan hücreler vücuttaki her tip hücreye
dönüşebilecek kök hücrelerdir.

Gebeliğin oluşumundan yaklaşık bir ay sonra göbek kordonu, plasenta
ve büyüyen embriyonun etrafında amniyon oluşur (Görsel 3.24).
Plasenta
Plasenta

Göbek
kordonu

Fetüs kan Anne kan
damarları damarları
Görsel 3.24: Göbek kordonu ve plasenta

Segmentasyonla oluşan embriyo rahim duvarına tutunur. 4-5 hafta
sonra plasenta oluşana kadar embriyo endometriyumdaki kılcallardan
beslenir. Plasenta embriyoya besin ve oksijen sağlar, embriyonun atık-
larını da uzaklaştırır. Blastosistte yer alan hücreler vücuttaki her tip hüc-
reye dönüşebilecek kök hücrelerdir. Gebeliğin oluşumundan yaklaşık
bir ay sonra göbek kordonu, plasenta ve büyüyen embriyonun etrafında
amniyon oluşur (Görsel 3.24).

İnsanın embriyonal gelişimi üçer aylık dönemlere ayrılır. Embriyoda en
hızlı değişim ilk 3 aylık sürede gerçekleşir. 9 hafta sonra tüm organlar
Görsel 3.25: 3 aylık embriyo
gelişmeye başlar ve embriyo fetüs adını alır. Amniyon embriyoyu kuşa-
tan sıvıyla dolu kesedir. Göbek kordonu plasenta ile embriyo arasında
bağlantı kurar. Plasenta, embriyoya besin ve oksijen sağlamanın yanı
sıra bebeğin bağışıklık sisteminde etkili antikorların anneden bebeğe
geçişini sağlar. Döllenmeden sonra embriyonun beyni ve omuriliği şe-
killenmeye başlar. Döllenmeden 9 hafta sonra fetüsün organları, kasları
ve kaburgaları belirginleşmeye başlar. Kol ve bacak çıkıntılarında el,
ayak ve parmaklar oluşur. Böylece fetüs ilk üç aylık gelişim dönemini
tamamlar. İlk 3 ayın sonunda fetüs farklılaşmasını tamamlamamıştır,
fetüs yaklaşık 5 cm boyundadır (Görsel 3.25). İkinci üç aylık dönemde
fetüsün kaşları, kirpikleri oluşur. Kemikler ve dişler oluşmaya başlar.
Fetüs büyüme ve gelişimini sürdürür. Yaklaşık 30 cm boya ulaşır. Bu
dönemde gebeliği sürdüren hormon olan progesteron plasenta tarafın-
Görsel 3.26: 4-6 aylık embriyo dan salgılanmaya başlar (Görsel 3.26).

90