Page 87 - Biyoloji

BİYOLOJİ
11

Menstrual Döngü

Kadınları hamileliğe hazırlayan, rahmi embriyonun tutunmasına uygun
hâle getiren, yumurta hücresinin oluşmasını ve ovulasyonu sağlayan
bir dizi olaya üreme döngüsü denir. Bu döngü yaklaşık 28 günde bir
yenilenir. Üreme döngüsü ovaryum döngüsü ve menstrual döngü ol-
mak üzere iki bölümde incelenir. Ovaryum döngüsü, yumurtalıklarda
bir yumurtanın olgunlaşmasını ve salınmasını içeren olayları kapsar.
Menstrual döngüde rahim, embriyonun tutunmasına hazır hâle getiri-
lir. Hormonların düzenli salınması iki döngünün eş zamanlı ilerlemesini
sağlar. Menstrual döngü dişilerin ergenlik sürecinde başlar ve çoğun-
lukla 45-55’li yaşlarda sonlanır. Menstrual döngünün sona ermesi me-
nopoz olarak adlandırılır.

Üreme döngüsü, hipotalamustan salgılanan GnRH'ın hipofizi uyarmasıyla başlar (Görsel 3.20). Uyarılan hipofiz az miktarda FSH
ve LH salgılar. FSH ve LH folikülün büyümesini ve folikülün östrojen üretmesini sağlar. Her döngüde çoğunlukla bir folikül büyü-
meye başlar. Büyüyen folikülle birlikte östrojen salgısı da artar. Yüksek derişimdeki östrojen FSH ve LH salgısını artırır. Sonuçta
folikül olgunlaşır. Bu evreye folikül evresi denir.

Folikül gelişimi

Endometriyum
Kanama
Yumurta
Luteal evrenin sonunda düşük FSH ve LH düzeyi korpus luteumun Endometriyum
parçalanmasına yol açar. Korpus luteumun parçalanması östrojen LH artışından yaklaşık bir gün sonra folikül aşaması
ve progesteron derişiminin hızla azalmasına neden olur. Östrojen biter. LH'ın kanda değerinin en üst seviyeye ulaşma-
ve progesteron kanda belli bir seviyenin altına düşünce endomet- sıyla folikül yırtılır ve ikincil oosit serbest kalır. Bu ev-
riyum parçalanır ve yeni bir âdet dönemi başlar. Bu evreye mens- reye ovulasyon evresi denir.
trüasyon evresi denir. Menstrüasyon kanaması yaklaşık 3-7 gün
sürer. Kan, hücre topluluğuyla ve mukusla vajinadan atılır.
Yumurta
Korpus luteum

Ovulasyon evresini luteal evre izler. LH, yumurtalıkta içinden ikincil oosit çıkmış olan folikül kesesi artığını uyarır. Bu yapıyı
korpus luteuma dönüştürür. Korpus luteum bez yapısında olup progesteron ve östrojen salgılar. Progesteron ve östrojen
seviyesi kanda artınca bu iki hormon birlikte negatif geri bildirim oluşturur. Hipofizi ve hipotalamusu etkileyerek kanda LH,
FSH salgısının azalmasına neden olur. Bu evreye luteal evre veya korpus luteum evresi denir .

Görsel 3.20: Menstrual döngü aşamaları

86