Page 10 - Coğrafya

Coğrafya 9

3) İklim Elemanları

Bir cismin kütlesi içinde var olan enerjiye ısı denir. Cismin sahip olduğu ısı, moleküllerin hareket et-
mesine neden olur. Bu hareket, enerjinin bir kısmının dalgalar hâlinde çevreye yayılmasına yol açar.
Çevreye yayılan enerjiye ise sıcaklık adı verilir.
Güneş Sabitesi: Dünya’nın temel ısı
kaynağı, Güneş enerjisidir. Güneş ener-
jisi, ışınlar (radyasyon) hâlinde Atmos-
fer’den geçer ve Dünya yüzeyine ulaşır.
Güneş’ten 1 cm²ye 1 dakikada gelen
kalori miktarına solar konstant (Güneş sa-
bitesi) denir (Görsel 1.49). Solar konstant
ortalama 2,00 cal/cm /dakikadır. Atmos-
2
ferin üst sınırında bu enerji %100 olarak
kabul edilirse bu enerjinin:
• %8’lik kısmı, yere çarpınca uzaya yan-
sır.
• %15’lik kısmı, atmosfer tarafından
(absorbe edilir) emilir.
• %25’lik kısmı, dağılmaya (difüzyon)
uğrar.
• %25’lik kısmı, bulutlar ve atmosferin et- Görsel 1.2: Güneş sabitesi
kisiyle uzaya doğru yansır.
• %27’lik kısmı yeri ısıtır.
Yeryüzünde sıcaklık ortalamaları çeşitli faktörlerden dolayı her noktada aynı değildir.

Sıcaklık ortalamalarını etkileyen faktörler şunlardır:
• Güneş Işınlarının Geliş Açısı
► Enlem Etkisi
► Günlük Hareket
► Eksen Eğikliği
► Yer şekilleri (Eğim ve Bakı)
• Güneşlenme Süresi
• Yükselti
• Kara ve Denizlerin Isınma Farkı ve Dağılımı
• Okyanus Akıntıları
• Atmosfer Nemi
• Rüzgârlar
• Bitki Örtüsü

9