Page 15 - Coğrafya

9 Coğrafya

Okyanus Akıntıları
Okyanuslarda çeşitli nedenlerle oluşan ve geniş bir kıyı kesimini etkisi altına alan su hareketlerine
okyanus akıntıları denir. Okyanus akıntıları, geldiği yerin sıcaklık özelliklerini ulaştığı kıyılara taşır. Bu
yönüyle özellikle okyanus kıyılarında sıcaklığı belirleyen önemli etkenlerdendir. Dünya üzerinde etkili
olan başlıca okyanus akıntıları aşağıdaki haritada gösterilmiştir .

Harita 1.1: Başlıca okyanus akıntıları haritası

Atmosfer Nemi
Dünya üzerinde, su buharının (nemin) yoğun olduğu yerlerde ısınma ve soğuma yavaş gerçekleşir.
Bu nedenle gece ile gündüz ve yaz ile kış arasındaki sıcaklık farkı az olur. Örneğin Türkiye’nin kıyı ke-
simlerinde atmosferdeki nem oranının iç kesimlere göre fazla olması, kıyı kesimlerinde günlük ve yıllık
sıcaklık farklarının iç kesimlere göre daha az olmasına neden olur.

Rüzgârlar
Rüzgârlar hava kütlelerinin özelliklerini yeryüzünde yatay ve dikey yönde taşır. Dolayısıyla hava kütle-
sinin sahip olduğu sıcaklık özelliği rüzgârın etkisiyle başka yerlere ulaşır. Böylece rüzgârlar ulaştığı yerin
sıcaklık durumunu etkiler. Örneğin Türkiye, kuzey yönünden esen bir rüzgârın etkisi altına girdiğinde bu
rüzgârın ulaştığı yerlerde sıcaklık değerleri düşer.
Bitki Örtüsü

Bitki örtüsü, bulunduğu yerin gündüz fazla ısınmasını engellerken gece de ışıma ile ısı kaybının fazla
olmasını önler. Bu nedenle gece gündüz arası sıcaklık farkı bitki örtüsünün sık olduğu alanlarda seyrek
alanlara göre daha azdır.

14