Page 20 - Coğrafya

Coğrafya 9

Yerel Rüzgârlar
Meltem Rüzgârları: Gece ve gündüz arası sıcaklık farkına bağlı olarak ortaya çıkan rüzgârlardır. Bu rüz-
gârlar gece ve gündüz arası sıcaklık farkının yaşandığı kara ve denizler ile dağ ve vadiler arasında oluşurBu
rüzgârlar, gün içinde yön değiştirir (devirli rüzgârlar). Kısa süreli etkili olduklarından iklimi etkilemez.

Föhn (Fön) Rüzgârları: Nemli hava kütlesi yamaç boyunca yükselirken 200 metrede ortalama 1⁰C sıcaklık
kaybeder. Hava kütlesi, belli bir yükseklikten sonra yoğuşur ve nemini yağış şeklinde bırakır. Dağın diğer
yamacında nemini kaybeden kuru hava kütlesi aşağıya doğru inerken sürtünme etkisiyle her 100 metrede
0,98⁰C sıcaklık kazanır. Ancak deniz seviyesine inildikçe sıcaklık artması her 100 metrede 1⁰C olarak kabul
görmüştür. Bu durum hava kütlesinin kısa bir sürede hızla ısınmasına neden olur ve bu olaya föhn etkisi adı
verilir.
En tipik örneği, İsviçre’deki Alp Dağları’nda yaşanır. Alp Dağları’ndan aşarak Fransa’ya doğru esen rüzgâr,
İsviçre’nin güney tarafından nemini kaybettiği için Fransa tarafında kurutucu etki yapar.

Akdeniz Havzası’nda Etkili Olan Yerel Rüzgârlar
Sıcak veya soğuk karakterli yerel rüzgârlar farklı bölgelerde farklı isimlerle adlandırılır. Örneğin Akdeniz
çevresinde sıcak ve soğuk yerel rüzgârlar farklı isimler almıştır (Harita 1.3).

Harita 1.3: Akdeniz Havzası'nda etkili olan yerel rüzgârlar

Harita 1.2.b: Güneydoğu Asya’da yaz musonu

19