Page 24 - Coğrafya

Coğrafya 9

Cephe (Frontal) Yağışları: Soğuk ve sıcak hava
kütlelerinin karşılaşma alanlarına cephe denir. Cep-
he alanında karşılaşan iki hava kütlesinden soğuk
olanı cephe boyunca alçalır, sıcak olanı ise cephe
boyunca yükselir. Yükselen hava kütlesinin sıcaklı-
ğı azaldığı için belirli bir yükseltiden sonra yoğuş-
ma başlar. Hava kütlesi içerisindeki nem, cephe Cephe
boyunca uzun süreli yağışlar şeklinde yeryüzüne
geri döner (Görsel 1.15). Soğuk hava
60° enlemleri (İsveç, Norveç, Kanada, Sibirya böl- Sıcak Hava
gesi) yıl boyunca kutup rüzgârları ile batı rüzgârları-
nın karşılaşma alanıdır. Bu alanlarda oluşan cephe
etkisiyle yıl boyu cephe yağışları oluşur. Ayrıca kış
mevsiminde, orta kuşakta da cephe yağışları sıkça Yeryüzü
görülür.
Görsel 1.15: Cephe yağışları
Yeryüzünde Yağışın Dağılışı

Yağış miktarı, yeryüzünde yatay (alansal), dikey (yükselti) ve zaman özelliklerine göre değişkenlik gösterir. Bu
nedenle yağış miktarının yeryüzünde dağılışı farklı değerler göstermektedir.
Yağışların yeryüzüne dağılışlarında; sıcaklık, döngüye katılan su miktarı, çevredeki basınç merkezleri, denizlere
göre konum, yükselti, dağların uzanışı gibi faktörler etkilidir.
Yağışın yeryüzündeki yatay (alansal) dağılışı, yağış haritaları ile gösterilir. Aşağıdaki haritada, Dünya’da az ve çok
yağış alan yerler gösterilmiştir (harita 1.4).

Harita 1.4: Dünya yıllık ortalama yağış dağılışı haritası

23