Page 127 - Coğrafya

Coğrafi Keşifler sonucunda Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının dışında yeni kıtalar keşfedilmiş, Asya ve
Avrupa arasında deniz ulaşımının sağlanacağı yeni güzergâhlar ortaya çıkmıştır. Böylelikle Asya ve Avru-
pa arasındaki ipek ve baharat ticareti sebebiyle ön plana çıkan Akdeniz limanlarının önemi azalırken Avru-
pa’nın Atlas Okyanusu’na kıyısı olan limanları önemli hâle gelmiştir. Afrika’nın batı ve güney kıyılarının
keşfedilmesiyle bu güzergâhtan Hint Okyanusu’na uzanan bir ulaşım yolu oluşmuştur. Kuzey ve Güney
Amerika kıyılarının keşfedilmesi Atlas Okyanusu’nun önemini artmıştır. Coğrafi Keşiflerin öncesinde ham
madde denince Asya Kıtası akla gelirken keşiflerden sonra kıtanın konumsal önemi azalmış ve Asya’nın
yerini Amerika Kıtası almıştır. Bu gelişmelerle ticaret yolları değişmiş, İpek ve Bahar yolları önemini kay-
betmiştir.
Satranç Tahtasında Hamleler: Sö-
mürgecilik

Coğrafi Keşifler ile yeni bir kıtanın
bulunması; dünya ticaret yollarını
değiştirmiş, geleneksel Doğu-Batı
ilişkilerine farklı bir boyut kazan-
dırmıştır. Akdeniz, önemini kay-
bederken Atlas Okyanusu önemli
hâle gelmiştir. Portekiz ve İspan-
ya öncülüğünde başlayan Coğrafi
Keşifler ile yeni yerler keşfedilmiş
ancak keşfedilen bölgeler üzerinde
hâkimiyet kurma isteği ülkeler ara-
sında çeşitli anlaşmazlıkların ya- Harita 1.2: Todesillas Antlaşması
şanmasına neden olmuştur.

Portekizliler ve İspanyollar keşiflere öncülük yapmış olsalar da keşif yapan ulus sayısı zamanla artmış ve
birçok Avrupa ülkesi yeni topraklar keşfetmiştir. Avrupa devletlerinin bu keşifleri yer altı ve yer üstü zen-
ginliklerini sömürmeleriyle sonuçlanmıştır (Harita 1.3).

Harita 1.3. Coğrafi Keşifler sonrasında, 1550 yılında, sömürgeci devletler

126