Page 44 - Kimya

10. Sınıf Kimya

KARIŞIM AYIRMA TEKNİKLERİ

2.2.1. KARIŞIM AYIRMA TEKNİKLERİ

MIKNATIS İLE AYIRMA
Demir, nikel, kobalt ve bu elementlerin alaşımlarını içeren maddeler mıknatıs tarafından kuvvetli
bir şekilde çekilirler. Karışımlarda bulunan maddelerin mıknatıs tarafından çekilme özelliklerinin farklı
olmasından yararlanarak ayrılmasına mıknatıs ile ayırma denir.
Mıknatıs ile ayırma bir bileşenin manyetik özellik gösteren katı-katı heterojen karışımları ayırmak
için idealdir. Altın-demir, kobalt-kükürt heterojen karışımları bu yöntemle ayrılır.

TANECİK BOYUTU FARKINDAN YARARLANARAK AYIRMA
Eleme
Eleme tanecik boyutları farklı katı-katı karışımlarını ayırmada kullanılan en basit yöntemlerden birid-
ir. Kum-çakıl, un-kepek gibi karışımlar karışanların tanecik boyutuna
uygun eleklerle bileşenlerine ayrılır.

Süzme
Süzme, karışımdaki bileşenlerden birinin geçmesine izin veren,
diğer bileşenin geçişini engelleyen bir süzgeç ya da filtreden yarar-
lanılarak yapılan ayırma işlemidir.
Huni
Katı-sıvı veya katı-gaz heterojen karışımlarda katı bileşenin tan- Süzgeç
kâğıdı
ecik boyutuna uygun süzgeç varsa karışımdaki maddeleri ayırmak
için süzme yöntemi uygulanır. Süzme işleminde katı bileşenin tan-
ecik boyutuna uygun gözenekleri olan farklı süzgeçler veya filtreler
kullanılabilir.
Süzüntü
Laboratuvarda çökme tepkimeleri sonucunda oluşan katı mad-
deleri sıvılarından ayırmak için de süzgeç kâğıdı kullanılır (Görsel
Görsel 2.2.3: Süzgeç kâğıdı ile
2.2.3).
süzme
Diyaliz
Bir karışımda yer alan farklı boyutlardaki tanecikleri birbirinden ayırmak için kullanılan yöntemdir.
Bu yöntemde kolloid karışımlar gözenekli zarlardan geçirilerek içindeki maddelerin birbirinden ayrıl-
ması sağlanır. Karışımdan uzaklaştırılmak istenen madde diyaliz yöntemi ile uzaklaştırılmış olur (Görsel
2.2.5).
Büyük moleküller

Zar gözeneği

Yarı geçirgen zar

Küçük moleküller

Tuz iyonları

Görsel 2.2.5: Diyaliz işleminde kolloidal karışım içindeki büyük moleküller içeride kalırken küçük
moleküller yarı geçirgen zardan dışarı hareket eder.
44