Page 18 - Felsefe10 | 1.Ünite

1. ÜNİTE Felsefeyi Tanıma

1.3.1. FELSEFENİN BİREYSEL VE TOPLUMSAL İŞLEVLERİ
İnsanların farklı ihtiyaçları ve bu ihtiyaçların karşılanacağı farklı alanlar vardır. Ekonomi, tek-
noloji, bilim, din, sanat, spor vb. alanların her biri, bir ihtiyacın karşılanması içindir. Felsefenin ana
işlevi; gerçeklik, doğruluk ve doğru yaşamın ne olduğuna dair en temel soruları sormasıdır. Temel
soruların yanı sıra insan hayatını etkileyen alanlarda da felsefenin izlerini bulmak mümkündür.
Felsefe, hem mevcut düşünce ve fikirlerin sürdürülmesi hem de yeni fikirlerin geliştirilmesiyle
insanlığın evrensel düşünceler üzerinden ortaklaşmasını ve farklı fikirlerle karşılaşıp kalıplaşmış
düşüncelerden uzaklaşmasını sağlar. Bilgi, erdem ve mutluluğun ne olduğuyla doğruluk, adalet,
iyilik, güzellik, barış ve özgürlük gibi fikir ve kavramlar felsefenin ana problemleri arasındadır. Bu
hâliyle felsefe insan mutluluğu, dünya barışı ve demokratik çoğulcu bir toplumun oluşumu için te-
mel alanlardan birini oluşturmaktadır. Örneğin Locke (Lok) ve Rousseau (Ruso) gibi düşünürlerin
“hak ve özgürlük” anlayışları insan hakları ve demokrasilerin, Kant’ın “ebedi barış” fikri Birleşmiş
Milletler Örgütü ve Avrupa Birliği’nin ilham kaynağı olmuştur.
Günümüz toplumları “bilgi toplumları” olarak adlandırılmakta, gelişme en çok da eleştirel ve
özgün-yaratıcı düşünceye bağlanmaktadır. Bilim ve felsefe “bilgi toplumu” olabilmenin, sanayi ve
icatlara uyarlanabilme ve daha ötesi yenilik ve buluşlar yapabilen ileri bilim ve sanayi toplumları
arasında yer alabilmenin şartlarını oluşturmaktadır.
İnsanlar, hayatı anlamak ve yaşanılır kılmak için sürekli bir çaba içinde olmuştur. Bu çabalar
insanlarda felsefeyle birlikte özellikle bilim, sanat, din ve siyasetten beklentiler oluşmasına yol
açmıştır. Daha fazla bilgi ve pratiğe yönelik çözümler oluşturabilmek felsefi düşünmeyi gerektirir.
Bilimde araştırılabilecek yeni bir konu, sanatta bir duygunun farklı ifadesi felsefeyle kazanılabilir.
Felsefenin belki de en önemli yararı, insanın bilinçli bir varlık olarak yaşamını kendi ellerinde
tutabilmesinin bazı olanaklarını veriyor olmasıdır. Felsefe aracılığıyla düşünen birey çok yönlü ve
ayrıntılı düşünebilen, anlama ve açıklama becerileri yüksek ve tahmin yeteneği gelişmiş bireydir.
Böylesi bireylerin çoğaldığı toplumların huzuru, refahı, mutluluğu artar ve ufku daha da genişler.
Felsefenin bireysel ve toplumsal işlevleri şu şekilde sıralanabilir.

Birey İçin Toplum İçin

Kendini tanıyabilmesi Ortak bir kültürün oluşması

Farklı toplulukların bir arada
Farklı fikirlere açık olabilmesi
yaşaması
Toplumsal grupların birbiri hakkındaki
Ön yargılardan uzak durabilmesi
ön yargılarının giderilmesi

Yeni fikirler oluşturabilmesi Bilgi toplumu olması

İnsanların kendini özgürce ifade
Özgürce düşünebilmesi
edebileceği bir toplum oluşturulması

Çok yönlü bakış kazanabilmesi Bilimlerin gelişmesi

Demokrasi bilinci kazanmış bir toplum
Bilinçli bir insan olunabilmesi
olunması
İnsanların kendi hayatlarına yön
Toplumların geleceğinin planlanması
verebilmesi
Olgu ve olayları akıl yoluyla Akla ve iradeye değer veren bir toplum
olunması
çözümleyebilmesi

28
22