Page 4 - Felsefe 10 | 2.Ünite

2. ÜNİTE

2.1.1. AKIL YÜRÜTME VE ARGÜMANTASYON
Akıl yürütme, en genel anlamıyla doğru kabul edilen yargılara dayanarak onlardan yeni yargı-
lar çıkarma işlemidir. Geçerli ve güvenilir bir akıl yürütmenin (çıkarımın) temel aldığı iddia (sav)
ve içerdiği yargı, akıl yürütmenin bütünlüğü içinde mantıkça tutarlı önermelerden oluşmalıdır.
Aksi hâlde en yalın düşüncelerden en karmaşığına kadar geçerli bir çıkarıma ulaşmak imkânsızdır.
Dolayısıyla çıkarımın geçerlilik koşullarını sağlaması gerekir.
Argümanlar, önermelerden oluşup daha üstte belli görüşlere dayanmakta veya onlara kaynaklık
etmektedir. En yaygın akıl yürütme biçimleri tümdengelim, tümevarım ve analojidir. Argümantasyon
ve akıl yürütmede hem sürecin hem de sonucun doğruluk ve geçerliliği dikkate alınmaktadır.
2.1.1.1. Görüş
Genel olarak görüş; insanın olay, varlık veya ortaya atılan düşüncelere dair bir anlayış geliş-
tirmesi olarak tanımlanabilir. Anlayış geliştirme, kişinin hayatı anlaması ve hayata dair ilke ve
kurallar koyabilmesidir. Görüşlerin oluşmasını eğitim, yaşam çevresi, inançlar, kültürel ve ahlaki
normlar, ekonomik-sosyal durum, edinilen deneyim ve bilgiler etkiler. Bu etkenler aynı zamanda
insanların kendilerine özgü bakış açıları geliştirmelerine de imkân sağlar. Farklı görüşler, aynı olay
veya durumların farklı şekillerde algılanmasına ve yorumlanmasına neden olur. Görüşler, yargıda
bulunulan alanlara göre de siyasi, ahlaki, dinî, bilimsel, sanatsal ve felsefi görüş gibi çeşitli şekil-
lerde sınıflandırılabilir.
Görüşlerin bir kısmı kalıp yargı veya ön yargılardan oluşabilir. Hiçbir kalıp yargı veya ön yargı
geçerli bir argümantasyona temel oluşturamaz. Görüşler, bununla beraber onlardan oluşturulan
Uygulama
yargıların içeriğini belirler.

Uygulama

Aşağıda verilen kavramlar hakkındaki görüşlerinizi boş bırakılan yerlere yazıp sınıfta payla-
şınız. Buradan hareketle verilen soruları cevaplayınız.

Adil olma:
Vefalı olma:

Güvenilir olma:
Davranışlarını kontrol etme:

Sabırlı olma:
Alçak gönüllü olma:

Fedakârlık yapma:

Sorumlu olma:
Çalışkan olma:

Cömert olma:

Sorular
1. Görüşlerinizi oluştururken nelere dikkat ettiniz?
2. Hangi kavrama yönelik görüşlerde en fazla farklılık görülmüştür? Bunun nedeni
neler olabilir?
3. Görüşünüzü başka bir görüş nasıl değiştirebilir?

40