Page 2 - Felsefe 11 | 2.Ünite

2. ÜNİTE

Giriş
Düşünce tarihinin en uzun dönemi olan MS 2-15. yüzyıl felsefesi, kendinden sonraki dönemleri
etkilemiştir. Bu etkinin merkezini inanç ve inanca destek olan akıl oluşturmuştur. Dönemin anlaşıl-
ması için başvurulacak kaynaklar arasında filozof ve düşünürlerin eserleri önceliklidir. Bu dönem
filozoflarının birçoğunun aynı zamanda din adamı olması bu kaynakların önemini daha da artırır.
Din hakkında düşünen, düşündüğünü eyleme geçiren, onları yazıya aktaran bu filozofların ve bu-
nunla beraber diğer filozof ve düşünürlerin külliyatlarından yararlanmak o dönemin anlaşılması
açısından faydalıdır.
Bu dönem felsefesi, iki farklı din anlayışından oluşan iki farklı felsefedir. Hristiyan felsefesi ve
İslam felsefesi olarak belirginleşen bu felsefelerin MÖ 6-MS 2. yüzyıl felsefelerinden etkilendiği
görülür.
Bu dönemde din, felsefenin neredeyse tek konusudur. Bununla beraber İslam felsefesinin var ol-
duğu coğrafyalarda yoğun bir şekilde matematik, astronomi ve tıp alanında faaliyetlerde bulunul-
ması etkili bilimsel buluşlar yapılmasını sağlamış ve dinin yanında bilimin de felsefede konu edinil-
mesine sebep olmuştur. Nitekim bazı filozofların aynı zamanda bilim insanı olması da bundandır.
Her iki coğrafya da tarih boyunca etkileşim içindedir. Özellikle çeviri faaliyetlerinde görülen bu
etkileşim, dönem dönem bilgi paylaşımını sağlamıştır. Ayrıca bu durum, MS 2-15. yüzyıl felsefesin-
den 15-17. yüzyıl felsefesine geçilmesinde etkili bir unsur olarak yerini almıştır.
MS 2-15. yüzyıl felsefesi ünitesinde şu konular ele alınacaktır:
• İlk konuda dönemin felsefesini hazırlayan düşünce ortamını açıklayabilmek için bir önceki
yüzyılın felsefesinin bu döneme olan etkisine değinilecektir.
• İkinci konuda öncelikle Hristiyan felsefesi ve İslam felsefesinin temel özellik ve problemleri
üzerinde durulacaktır. Ardından “inanç-akıl ilişkisi” üzerinde iki coğrafyanın yaklaşımları
ve aralarındaki farklar vurgulanacaktır. Bu konunun sonunda çeviri faaliyetlerinin İslam ve
Batı felsefesine etkilerine değinilecektir.
• Üçüncü konuda örnek felsefi metinlerden hareketle filozofların görüşleri analiz edilecektir.
• Son konuda dönemin felsefesindeki örnek düşünce ve argümanları felsefi açıdan değer-
lendirebilmek için ilk olarak Anadolu bilgelerinden Mevlânâ, Yûnus Emre ve Hacı Bektâş
Velî’nin eserlerinden derlenen bir metinden hareketle tasavvuf düşüncesindeki insan anla-
yışlarının tartışılması, ardından Anselmus’un “Anlamak için inanıyorum.” sözünden hareket-
le “inanç-akıl ilişkisini” ele alan özgün bir metin yazılması istenecektir.

Hazırlık Çalışmaları
1. MS 2-MS 15. yüzyıl tarihsel dönemi hakkında neler söylenebilir?
2. Çeviri faaliyetlerinin felsefeye etkisi neler olabilir?
3. Din ve felsefe arasında ilişki kurulabilir mi?

Neler Öğreneceksiniz?
• MS 2- MS 15. yüzyıl felsefesini hazırlayan düşünce ortamını açıklamayı,
• MS 2-MS 15. yüzyıl felsefesinin karakteristik özelliklerini açıklamayı,
• MS 2-MS 15. yüzyılın örnek felsefi metinlerinden hareketle filozoflarının felsefi görüşlerini
analiz etmeyi,
• MS 2-MS 15. yüzyıl felsefesindeki örnek düşünce ve argümanları felsefi açıdan değerlendir-
meyi öğreneceksiniz.

40