Page 30 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 1.Ünite

Eşeyli Üremenin Temeli Mayoz ve Döllenme

Eşeyli üremenin temelini mayoz ve döllenme oluşturur. Erkek ve dişi bireylerin üreme organlarında üre-
me ana hücreleri bulunur ve bu hücreler mayoz ile üreme hücrelerini oluşturur. Üreme hücreleri döllenme
yoluyla birleşerek zigotu oluşturur. Zigot, geçirdiği mitoz bölünmeler sonucunda hücre sayısını artırır. Hücre-
ler daha sonra doku ve organ düzeyinde farklılaşarak yeni bireyi oluşturur (Görsel 1.62).

Sperm (n)

Mayoz
Yumurta (n)
(2n)
(2n)
DÖLLENME

Zigot (2n)
Mitoz ve farklılaşma
(2n)
XY XX
Mitoz ve farklılaşma

Görsel 1.62: İnsanda eşeyli üreme
Eşeyli üreme birçok canlı türünde görülür. Bitkiler âleminin tohumlu bitkiler grubundaki çoğu bitki
eşeyli ürer. Kapalı tohumlu bitkilerin üreme organı çiçektir. Birçok tohumlu bitkinin çiçeğinde erkek ve dişi
organ birlikte bulunur. Örneğin gül ve erik bitkilerinin çiçekleri bu şekildedir (Görsel 1.63 ve 1.64).

Görsel 1.63: Gül çiçeği Görsel 1.64: Erik çiçeği
Bazı bitki çiçekleri sadece tek çeşit üreme organı taşır. Çiçek; erkek organ taşıyorsa erkek çiçek, dişi or-
gan taşıyorsa dişi çiçek olarak adlandırılır. Bu nedenle bu çiçekler tek eşeylidir. İncir, dut, kavak, mısır, söğüt,
ceviz, hurma ve begonya tek eşeyli çiçeklere sahip olan bitki türlerine örnektir (Görsel 1.65 ve 1.66). Bunun
dışında bazı bitki türlerinde erkek ve dişi çiçekler aynı birey üzerinde bulunurken bazı türlerde de bir birey
üzerinde ya erkek çiçekler ya da dişi çiçekler bulunur.

Bitkilerde Eşeyli
Üreme
Görsel 1.65: Begonyada erkek çiçek Görsel 1.66: Begonyada dişi çiçek

42