Page 25 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 1.Ünite
P. 25
Metafaz 1
Tetratlar yani homolog kromozomlar farklı kutuplara
gidecek şekilde sentromerlerinden iğ ipliklerine bağlanır
ve hücrenin ekvatoral düzlemine getirilir (Görsel 1.52).
Görsel 1.52: Metafaz 1
Anafaz 1
Homolog kromozom çiftleri birbirinden ayrılır. Homolog kromozomların kar-
deş kromatitleri birbirine bağlı kalarak zıt kutuplara doğru hareket eder. Profaz 1’de
krossing over olayı gerçekleşmese bile homolog kromozomların rastgele hareket
etmesi, oluşan hücrelerin genetik yönden farklı olmasını sağlar. Anafaz 1 sonunda
her bir kutupta ana hücrenin kromozom sayısının yarısı kadar kromozom bulunur
(Görsel 1.53). Görsel 1.53: Anafaz 1
Telofaz 1
Kutuplara yerleşen haploit kromozom takımındaki her bir kromozom iki yeni
kromatite sahiptir. Telofaz 1 ile sitokinez aynı zamanda gerçekleşir ve iki kardeş n = 2
hücre oluşur. Oluşan hücrelerin kromozom sayısı ana hücrenin yarısı kadardır ve
haploittir. Bazı canlı türlerinde çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşurken bazı türler-
de kromozomlar yoğunlaşmış şekilde kalır. İğ iplikleri kaybolur. Sitokinezde hay- n=2
van hücrelerinde boğumlanma, bitki hücrelerinde orta lamel oluşumu gözlenir
(Görsel 1.54).
Görsel 1.54: Telofaz 1
Mayoz 2
Mitoz bölünmeye benzer ancak DNA'nın kendini eşlediği interfaz evresi görülmez. Bu sebeple bu
evre n kromozomlu hücrelerden başlar. Mitozdaki gibi kardeş kromatitlerin ayrılması görülür. Hayvan
hücrelerinde bölünme başlamadan önce sentrozomlar kendini eşler. Mayoz 2; profaz 2, metafaz 2, anafaz
2, telofaz 2 ve sitokinezden oluşur.
Profaz 2
Çok kısa sürede tamamlanır. Çekirdek kaybolur, çekirdek zarı parçalanır ve
iğ iplikleri oluşur (Görsel 1.55).
Görsel 1.55: Profaz 2
Metafaz 2
Kardeş kromatitleri taşıyan kromozomlar hücrenin ortasında (ekvator düz-
leminde) tek sıra hâlinde yan yana dizilir ve sentromerleri ile iğ ipliklerine tutu-
nur. Kardeş kromatitler profaz 1’de krossing over geçirmişlerse genetik olarak
birbirinden farklıdır (Görsel 1.56).
Görsel 1.56: Metafaz 2
Anafaz 2
Hücrenin ekvator düzleminde dizilmiş olan kardeş kromatitler, iğ iplikleri
sayesinde ayrılarak zıt kutuplara doğru hareket eder. Bu evreden itibaren kro-
mozom olarak adlandırılır (Görsel 1.57).
Görsel 1.57: Anafaz 2
Telofaz 2
Kromozomlar kromatin iplikler hâlini alır. Çekir-
dek zarı ve endoplazmik retikulum yeniden oluşur.
Çekirdekçik yeniden görünür hâle gelir. Telofaz evresi n = 2
devam ederken sitoplazma bölünmesi de eş zamanlı
olarak gerçekleşir. Oluşan hücreler ana hücrenin yarısı
kadar kromozom ve DNA taşır (Görsel 1.58). Görsel 1.58: Telofaz 2
37