Page 20 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 1.Ünite

Soğanla bitki üretiminde toprak altı organı olan soğan üremede görev alır. Soğan; kısa, şişkin, toprak
altında dikey duran bir yapıdır ve bir büyüme konisi bulundurur. Kalın, şişkin, pullarla kaplanmış gövde ekse-
ninden oluşur. Dikilen bitki soğanları ilkbaharda çiçek açar. Olgunlaşma dönemi sonunda oluşan çok sayıda
yavru soğan toplanır. Bu soğanlar ertesi yıl tekrar dikilerek çiçek üretmek amacıyla kullanılır. Bu şekilde kül-
tür arazilerinde, bahçecilik ve süs bitkilerinin üretiminin yapıldığı alanlarda, çiçek ve çiçek soğanları üretilir.
Şehir meydanlarının, parkların, yol kenarlarının süslenmesinde soğanlı çiçekler fazlaca kullanılır. Ülkemizde
soğanlı çiçeklerin üretimi, doğada nesli tükenen türlerin korunması ve çoğaltılması amacıyla da yapılır. Daha
çok lale, nergis, glayöl, zambak, sümbül ve orkide gibi bitkiler üretilir (Görsel 1.37, 1.38 ve 1.39).

Görsel 1.37: Manisa lalesi Görsel 1.38: Nergis Görsel 1.39: Zambak soğanı

Çelikle bitki üretiminde kök, gövde veya yapraktan alınan bitki parçası suda ya da toprakta köklendi-
rilir. Daha sonra toprağa dikim yapılır ve yeni bitkiler elde edilmiş olur. Söğüt, kavak, asma, gül, incir, ayva,
erik, Afrika menekşesi, paşa kılıcı, sardunya, kivi ve zeytin bu şekilde üretilir (Görsel 1.40 ve 1.41).
Soğanla ve çelikle bitki üretimi, bahçecilik ve tarım sektörlerinde oldukça fazla kullanılan yöntemler-
dendir. Bu yöntemlerle daha çok gıda ve süs bitkisi üretilir.

Görsel 1.40: Menekşenin çelikle üremesi Görsel 1.41: Gülün çelikle üremesi

Ayırma yöntemi ile üretimde bitki, köküyle birlikte topraktan çıkarılır. Oluşan yeni sürgünler ana bitki-
den kökleriyle birlikte ayrılarak toprağa ekilir. Bu yöntem genellikle süs bitkilerinde kullanılır. Kaktüs, açelya
ve kamelya bu yönteme örnektir (Görsel 1.42).

a

b

Görsel 1.42: Kaktüsün ayırma ile üremesi

32