Page 18 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 1.Ünite

Partenogenez: Eşeysiz üreme çeşi-
didir. Bu üreme; omurgasızlardan bal
arılarında, eşek arılarında, karıncalar-
da, kelebeklerde ve yaprak bitlerinde
görülür. Omurgalılardan Komodo ej-
derinde ve çekiç başlı köpek balığında
partenogenez görülür. Kraliçe arı (2n) Erkek arı (n)
Bal arılarında kraliçe arının yu- MAYOZ MITOZ
murtalarından bir kısmının döllenme-
den gelişmesiyle haploit kromozomlu
erkek arılar meydana gelir. Bal arıla-
rında kraliçe arı (2n) yumurta hücre-
lerini mayozla oluşturur. Erkek arı (n), Yumurtalar (n) Döllenme Spermler (n)
mitozla sperm sayısını artırır. Yumur-
taların bazıları, erkek arıların oluştur- PARTENOGENEZ Haploit gelişme Zigot (2n)
duğu sperm hücreleriyle döllenerek
dişi embriyo (2n) oluşturur. Döllenmiş Erkek arılar
yumurtalardan çiçek tozuyla besle- Dişi embriyolar
nenler, işçi arıları; arı sütüyle besle- (2n)
nenler, kraliçe arıyı oluşturur (Görsel (n)
1.31). Çiçek tozuyla beslenme Arı sütüyle beslenme
Işçi arılar (kısır) Kraliçe arı (verimli)

Örnek Görsel 1.31: Bal arılarında üreme

Bal arılarının üremesi sırasında gerçekleşen;
I. Arı sütü ile beslenen zigottan kraliçe arı oluşumu
II. Döllenmemiş yumurtanın gelişerek erkek arıyı oluşturması
III. Sperm ve yumurtanın döllenerek zigotu oluşturması
IV. Kraliçe arının mayozla yumurta oluşturması,
olaylarından hangileri genetik çeşitliliğe yol açar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve IV
E) III ve IV
Çözüm

Cevap E seçeneğidir. Bal arılarında yumurta oluşumu ve döllenmeyle genetik çeşitlilik sağlanır.

Örnek

Aşağıda rejenerasyon ve partenogenez üreme ile ilgili verilen
I. Döllenme sonucu zigot oluşumu
II. Mitoz
III. Mayoz
IV. Protein sentezi
ifadelerinden hangileri ortaktır?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) II ve IV
E) I , II ve IV Partenogenez
Çözüm
Cevap D seçeneğidir. Rejenerasyon ve partenogenez üremede mitoz ve protein sentezi ortaktır.

30