Page 21 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 1.Ünite

Daldırma yönteminde ana bitkinin genç bir dalı
kendisinden ayrılmadan toprağa gömülerek köklendirilir.
Daha sonra köklenen genç dal ana bitkiden ayrılarak yeni
bir birey elde edilir. Portakal, mandalina ve fındık gibi bit-
kilerde bu yöntem uygulanır (Görsel 1.43).

Görsel 1.43: Daldırma yöntemi
Bunları Biliyor musunuz?
Orkideler salep için katlediliyor...
Orkide bitkisi, dondurma ve salep üretiminde kullanılır. Orkidenin toprak altında iki adet soğanı
bulunur. Biri o yılın orkidesine, diğeri sonraki yılın orkidesine ait soğanlardır. Orkide soğanı toplanırken her
iki soğan da alınırsa bitki yok olur. Bu nedenle soğanının bir tanesi taprak altında kalmalıdır. Bu bitkinin
bilinçsizce doğadan sökülmesi, neslinin tükenme tehlikesini doğurmuştur.

Aşılama ile vejetatif üremede çoğaltılmak is-
tenen bitkiden alınan parça (aşı), aynı türden ya da
yakın akraba türden başka bir bitkinin (anacın) üzeri-
ne eklenir. Bu olaya aşılama denir. Aşılamada anacın
gelişmiş kökünden faydalanılırken aşının da iyi ürün
verme özelliğinden yararlanılır. Bu şekilde genetik
yapısı birbirinden farklı iki bitki, tek bir bitki üzerin-
de birleştirilebilir. Bağlarda ve meyve fidanı üreti-
minde uygulanır. Örneğin elma, armut, vişne, erik ve
dut gibi ağaçlarda aşılama yöntemi sıklıkla kullanılır Görsel 1.44: Erik ağacında Görsel 1.45: Dut ağacında
(Görsel 1.44 ve 1.45). aşılama aşılama

Örnek

Bitkilerde vejetatif üreme bir eşeysiz üreme şeklidir. Vejetatif üreme ile ilgili aşağıda verilenlerden
hangisi yanlıştır?

A) Bazı bitkilerde toprak üstü yapılarında gelişme gözlenir.
B) Bazı bitkilerin göz adı verilen kısımlarından yeni bitki gelişir.
C) Ana bitki ile aynı kalıtsal özelliklere sahip bitkiler üretilir.
D) Yalnızca bitkilerde gerçekleşir.
E) Bitkilerin herhangi bir dokusundan yeni bitki elde edilebilir.

Çözüm

Cevap E seçeneğidir. Bitkilerin cansız hücrelerden oluşan dokularından yeni bir bitki elde edilemez.

Sır a Siz de

• Ülkemizde üretimi ekonomik açıdan önemli olan karpuz bitkisi, kabak bitkisine aşılanarak yetiştirilebilmektedir. Bu
şekilde karpuz yetiştirme yönteminin tarımsal ve ekonomik açıdan olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir?
• Siz de eşeysiz üreme gerçekleştiren canlı türlerine örnekler vererek arkadaşlarınızla sınıf ortamında paylaşınız.

33