Page 112 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 1.Ünite

Fen Lisesi Biyoloji 11. Sınıf

Tüp bebek uygulamaları esnasında aile ve sağlık çalışanlarının; top-
lumsal değerlere, ahlak ve hukuk kurallarına, özel yaşamın saygınlığı-
na gerekli özeni göstermesi önemlidir. Anne ve bebeğin yaşama hak-
kına gerekli önem verilmeli; ailenin çocuk bakımı ve eğitimi konusunda
eğitim alması desteklenmelidir.

Aile hekimliği, toplum sağlığı merkezleri, birinci basamak sağlık hiz-
meti veren kuruluşlar, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezle-
ri, hastanelerin ilgili bölümleri; aile planlaması hizmetleri; bilgilendirme
eğitim ve danışmanlık yapmaktadır.

Çoğul Gebelikler

İkizlik, en sık rastlanan çoğul gebelik türüdür. Tek yumurta ikizleri ve
çift yumurta ikizleri şeklinde olabilmektedir. Tek yumurta ikizliğinde;
yumurtlama ve döllenme olayları normal olarak gerçekleşir ve rahime
tek bir zigot gömülür. Embriyonun erken gelişim dönemlerinde farklı
aşamalarda hücreler birbirinden ayrılarak iki embriyo oluşturur. Geli-
şen embriyolardan oluşan ikizlerin genetik yapıları aynı olduğundan
cinsiyet ve kan grupları aynıdır. Bu kardeşler doku transplantasyonuna
uygundur (Görsel 1.135).

İki amniyon
Blastomerler İki plasentalı

İki amniyon
Bir plasentalı
Tek bir
oositin
döllenmesi

Bir amniyon
Bir plasentalı

Görsel 1.135: Tek yumurta ikizliğinin oluşma şekilleri

Çift yumurta ikizlerinde; aynı veya farklı yumurtalıkta eş zamanlı olarak
Bilgi Notu foliküller gelişir. Yumurtlama ile iki adet oosit yumurta kanalına bırakılır.
Doku transplantasyonu: Herhan- Bu oositler ayrı ayrı döllenir ve rahime ulaştıklarında ikisi de buraya gö-
gi bir doku veya organın tedavi ama- mülür (Görsel 1.136). Bu tür ikizlikte sadece kardeş benzerliği görülür.
cıyla hastaya nakledilmesidir. Bazı Cinsiyetleri ve kan grupları farklı olabilir. Bu kardeşler doku transplan-
durumlarda nakledilen organ ya da tasyonu için uygun değildir.
dokular bağışıklık sistemi nedeniyle
reddedilebilir. Çünkü alıcı, nakledilen Çoğul gebelikler ikizlik dışında üçüz, dördüz, beşiz vb. şeklinde de
dokuya karşı bağışıklık yanıtı geliş- görülebilir. Bu gebeliklerde genellikle fetüs sayısı arttıkça anne ve be-
tirmiştir. Tek yumurta ikizlerinde ya-
pılan transplantasyonlarda doku reddi beğin sağlığı olumsuz etkilenebilmektedir. Bu durum bebeklerin dü-
gelişmez. şük kiloda doğmasına, bazı gelişim sorunlarına hatta ölümlerine sebep
olabilmektedir.

234