Page 4 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 1. Ünite

1. Genden Proteine Genden Proteine 1.
Ünite Ünite

F. Griffith, canlı bakterilerin sahip olmadığı özellikleri ölü bakterilerin materyal-
lerinden alarak yeni özellikler kazandığını tespit etmiştir. Bu olaya transformasyon
adı verilmiştir. Frederick Griffith (Görsel 1.2) yaptığı bu deneyle hücrelerde kalıtsal
bilgiyi taşıyan bir molekülün bulun duğunu ortaya koymuş ancak bu molekül hakkın-
da herhangi bir açıklama yapamamıştır. Griffith’in
bu deneyi; Oswald Avery (Os vıld Eviri), Colin Mac-
Leod (Kolin Meklod) ve Maclyn McCarty (Maklin
Mekkarti) tarafından yapılan ve transformasyona ne-
den olan maddenin teşhisine yönelik 14 yıl sürecek
araştırmayı başlatmıştır.
Oswald Avery (Görsel 1.3) ve arkadaş ları yap-
Görsel 1.2: Frederick Griffith tıkları deneyde (Görsel 1.4), ısıtılarak öldürülmüş

kapsüllü bakterilerden elde edilen özütü, 5 farklı or-
tamda, RNA, protein, DNA, yağ ve karbonhidratları parçalayan enzimlerle bir arada
tuttuktan sonra her bir ortama canlı kapsülsüz bakteriler eklemişlerdir.
Görsel 1.3: Oswald Avery

Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü
RNA, protein, DNA, yağ ve
karbonhidratları parçalayan bakteri ve enzim karışımına
kapsülsüz bakterilerin
enzim ilavesi eklenmesi

Ribonükleaz Kapsüllü ve
kapsülsüz
bakteriler
Proteaz
Kapsüllü ve
Isıtılarak kapsülsüz
öldürülmüş bakteriler
kapsüllü Deoksiribonükleaz
bakteriler Yalnızca
kapsülsüz
bakteriler
Lipaz Kapsüllü ve
kapsülsüz
bakteriler
Karbonhidratları
parçalayan enzimler Kapsüllü ve
kapsülsüz
bakteriler
Kapsülsüz
bakteriler

Bu bakterilerden sadece DNaz (Deoksiribonükleaz) enzimi ile müdahale edilen özütteki bakteriler, kapsül
yapma yeteneği kazanamamıştır. Çünkü DNaz, kapsüllü bakterilere ait DNA moleküllerini parçalamış ve kapsülsüz
bakterilerin kapsül yapabilmesine engel olmuştur. Bu deney, kapsüllü bakterilerden kapsülsüz bakteriye geçen ve
kapsül oluşumu sağlayan molekülün DNA olduğunu göstermiştir.

Görsel 1.4: Avery ve arkadaşlarının DNA’nın yönetici molekül olduğunu kanıtlayan deneyleri

Avery ve arkadaş ları bu deney sonucunda, transformasyona neden olan maddenin DNA olduğunu tespit etmiş-
lerdir. Bu bilgi, o güne kadar yaygın olan bilginin aksine bir açıklama olduğu için diğer bilim insanları tarafından
şüpheyle karşılanmıştır. Daha sonraki yıllarda bakteri virüsleri (bakteriyofaj) ile yapılan deneylerle hücredeki kalıtım
bilgisini taşıyan molekülün protein değil DNA olduğu kesin olarak ortaya konmuştur.

16