Page 8 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 1. Ünite
P. 8

1.      Genden  Proteine                                                                                                                                                                           Genden  Proteine   1.
           Ünite                                                                                                                                                                                                                 Ünite


                  Fosfat grubu (Görsel 1.13) tüm nükleotit çeşitlerinde aynı yapıdadır. Fosfatın taşı-
               dığı oksijenler eksi yüklüdür. Fosfatların birbirine bağlanması, fazla miktarda enerji ile   O -
               mümkündür.
                  Azotlu organik baz ile 5 karbonlu şekerin glikozit bağı ile birleşmesi sonucu oluştur-
               duğu yapıya nükleozit denir. Nükleozitlere fosfat grubunun fosfoester bağlarıyla bağlan-  O  P  O -
               ması sonucu nükleotitler oluşur (Görsel 1.14).
                                                                                                 O -



                                                                                         Görsel 1.13: Fosfat grubu



                         Fosfat
                                       O
                              O
                               -
                                   P
                                                                        Azotlu organik baz
                                                                           (Adenin)
                               O       O
                                -
                                                                             N
                                         5'
                                              5 karbonlu şeker               7
                                         CH    (deoksiriboz)         8
                            Fosfoester bağı  2
                                                   O                                        NH 2
                                                                     9             5     6
                                         4'                        N
                                                             1'
                                             H          H                     4
                                          H                 H         Glikozit             1 N
                                            3'            2'           bağı     3
                                             OH         H                      N        2



                                                                 Nükleozit

                                                           Nükleotit


                                                   Görsel 1.14: Nükleotidin yapısı


                  Nükleotitlerin yapısını oluşturan birimlere bakılarak bir hücrede toplamda 8 çeşit nükleotit varlığından söz edile-
               bilir (Tablo 1.1). Bunlardan 4’ü DNA’nın yapısında, 4’ü de RNA’nın yapısında yer alır.


                                          Tablo 1.1: DNA ve RNA’yı Oluşturan Nükleotit Çeşitleri

                                           DNA                                 RNA


                                  Adenin deoksiribonükleotit            Adenin ribonükleotit


                                  Guanin deoksiribonükleotit            Guanin ribonükleotit


                                  Sitozin deoksiribonükleotit           Sitozin ribonükleotit


                                   Timin deoksiribonükleotit            Urasil ribonükleotit





                                                           20
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13