Page 4 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 1.Ünite

1.1. Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri

Görsel 1.1: Biyoloji; araştırma, inceleme ve uygulama alanı geniş bir bilimdir.

Biyoloji, yaşam anlamına gelen bios ve bilim anlamına gelen logos kelimelerinden oluşan bir kavramdır.
Günümüzdeki anlamıyla yaşam bilimi olarak kullanılan biyoloji; canlıların yapısını, davranış şeklini, birbirle-
riyle olan ilişkisini, yeryüzündeki dağılışını ve cansız faktörlerle ilişkisini inceleyen bir bilim dalıdır. Biyolojinin
araştırma, inceleme ve uygulama alanı oldukça geniştir (Görsel 1.1). Bu sebeple birçok alt bilim dalına ayrıl-
mıştır. Bu alt bilim dalları, kendi konusuna göre ayrıntılı çalışmalarını sürdürür ve bilimsel çalışma sonuçlarını
diğer bilim dallarıyla paylaşır. Bu paylaşımlardan tıp, veterinerlik, diş hekimliği, çevre mühendisliği, genetik
mühendisliği, eczacılık, ziraat, uzay biyolojisi gibi bilim dalları da faydalanır. Biyoloji bilimi ile ilgili çalışmalar
bu bilim dalının güncel hayatla nasıl iç içe olduğunu da gösterir.
Biyoteknoloji ve genetik mühendisliği çalışmalarında kullanılan DNA teknolojileriyle bitki, hayvan ve
mikroorganizmalar geliştirilerek doğada hazır bulunmayan ya da yeteri kadar üretilemeyen ürünler elde edilir.
Besin değeri daha yüksek olan sebze ve meyvelerin üretilmesi, hastalıkların tedavisinde yan etkisi daha az olan
yeni ilaçların geliştirilmesi, endüstriyel ürünlerin daha ucuz yöntemlerle üretilmesi ülke ekonomisine ve yaşam
kalitesinin artırılmasına katkı sağlayan örneklerdir. Genetik alanında yapılan çalışmalarla insan genomunda yer
alan genlerin tespit edilmesi kalıtsal hastalıkların tedavisi için çözüm oluşturur.
Fosil yakıtlar tükendiğinde insanların enerjiyi nereden ve nasıl üreteceği, güncel hayatta karşılaşılan prob-
lemlerden biridir. Biyolojik çalışmalarla bu soruna çeşitli çözümler üretilmektedir. Bunlardan birisi biyodizel
yakıt üretimidir. Biyodizel yakıt; ayçiçeği, kanola tohumu, hindistan cevizi, palmiye gibi bitkilerden elde edilir.
Fakat bu gibi tarım ürünlerinden yakıt elde etmek hem maliyetli olduğundan hem de gıda sıkıntısını artıraca-
ğından tercih edilmez. Biyodizel yakıt elde etmenin en uygun yöntemi, endüstriyel gıda üreticilerinin ve büyük
restoranların atık bitkisel yağlarını kullanmaktır. Atık yağlardan biyodizel üretiminin maliyeti düşüktür ve çevre
temizliğine katkı sağlar. Biyodizel yakıtların yanması sonucu atmosfere verilen karbondioksit (CO ) gazı, nor-
2
mal dizel yakıtlara göre %50 oranında daha azdır. Biyodizel yakıtların üretiminde atık yağlar önemli yer tuttu-
ğundan atık yağların toplanması gerekmektedir. Ülkemizde atık yağların toplanmasıyla ilgili ciddi çalışmalar
yapılmaktadır.
Enerji kaynaklarının tüketimini azaltacak bir diğer çözüm yolu da biyogazdır. Biyogaz, hayvan gübreleri
ve bitki atıkları gibi her türlü organik maddenin oksijensiz solunum sonucu üretilen bileşiminde metan ve kar-
bondioksit olan bir gaz karışımıdır.
Biyologlar, tarımsal zararlılarla mücadele etmede kimyasal değil biyolojik yöntemleri kullanmak ister.
Kimyasal mücadelede kullanılan bazı tarım ilaçları suda çözünmediğinden doğada birikerek canlılara zarar verir.
Biyolojik mücadelede doğada zaten var olan denge unsurları esas alınır. Doğal ortamda tarım ürünlerine zarar
veren canlı sayısı arttığında bu zararlılarla beslenen diğer canlıların sayısı da artar. Böylece biyolojik mücadele
ile zararlı canlıların sayıları kontrol altında tutulmuş olur.

Düşünelim-Tartışalım
2016 yılı Dünya Gıda Günü teması, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından:“İk-
lim değişiyor, gıda ve tarım da değişmeli!”şeklinde belirlenmiştir. Buradan hareketle bilim insanları, iklim
değişiklikleri ile ilgili önlem alınmadığı takdirde dünyanın bazı bölgelerinde gıda sıkıntısı yaşanabileceğini
öngörmektedir. İklim değişikleri sonucunda oluşabilecek gıda sıkıntısı probleminin çözümüne biyolojinin kat-
kıları neler olabilir? Sınıf arkadaşlarınızla tartışınız.

16