Page 9 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 1.Ünite

Homeostazi
Bütün çevresel değişimlere rağmen organizmada kararlı bir iç ortamın sağlanması ve korunması olayına
homeostazi denir. Canlılar, farklı şartların bulunduğu ortamlara fizyolojik değişikliklerle uyum sağlamaya ça-
lışır. Örneğin kuvvetli bir egzersiz yapıldığında ısı üretilir, o da vücut sıcaklığını arttırır. Sinir sistemi bu artışı
algılayarak terlemeyi tetikler. Terlendiğinde ise nem deriden buharlaşarak vücut sıcaklığını düşürerek normal
seviyeye geririr.

Uyum

Tüm canlılar, yaşadıkları ortama uyum sağlayarak hayatta kalma şansını artırır. Örneğin kaktüs bitkisinin
dikensi yaprakları sayesinde su kaybını azaltarak çöl ortamında yaşayabilmesi, geniş yaprak yüzeyine sahip
nilüfer bitkisinin ise fazla suyu uzaklaştırma özelliğiyle batmadan suyun yüzeyinde kalabilmesi yaşadığı ortama
uyum sağladığını gösterir (Görsel 1.26). Pelikanların gaga yapısı su ortamında beslenebilmelerini (Görsel 1.27),
ördeklerin perdeli ayakları ise yüzmelerini kolaylaştırır (Görsel 1.28).

Görsel 1.26: Nilüfer çiçeği

Görsel 1.27: Pelikan kuşu Görsel 1.28: Ördek

Bunları Biliyor musunuz?
Kutup ayılarının derisi
siyah, kılları ise beyaz ve yarı
saydamdır (Görsel 1.29). Siyah
renkli derisi güneş ışığındaki
gözle görülemeyen ışınları emer,
görünür ışığı ise yansıtır. Güneş
ışığındaki gözle görülemeyen
ışınlar kutup ayısının ısınmasını
sağlarken yansıttığı görünür ışık
da kıllarının beyaz görünmesine
sebep olur. Bu sayede kar ve
buzla kaplı çevre koşullarında
kendisini gizleyebilmektedir.

Görsel 1.29: Kutup ayısı

21