Page 12 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 1.Ünite

Organizmalar arasında zorunlu element gereksinimi açısından benzerlik olmakla birlikte bazı farklılıklar
da söz konusudur. Örneğin insanlar yaklaşık 25 elemente, bitkiler ise 17 elemente gereksinim duyar (Şekil 1.2).
Bu 25 elementin 4 tanesi (karbon, hidrojen, oksijen, azot) canlılarda en fazla bulunan elementlerdir. 7 tanesi
(kalsiyum, fosfor, kükürt, magnezyum, klor, potasyum, sodyum) canlılarda daha az oranda bulunur. 14 tanesi
(bor, çinko, nikel, krom, kobalt, bakır, flor, iyot, demir, mangan, molibden, selenyum, silisyum, kalay) çok az
veya eser miktarda bulunan iz elementlerdir. İz elementler hayati önem taşıyan fonksiyonların gerçekleşmesin-
de görevlidir.

YETİŞKİN İNSAN VÜCUDUNDA BULUNAN 25 ELEMENT
Canlı organizmaların çoğunluğunu oluşturan 4 element
%96,3

Oksijen %65,0 (O) Karbon %18,5 (C) Hidrojen %9,5 (H) Azot %3,3 (N)

Hücrelerin küçük bir parçasını oluşturan 7 element
%3,7

Kalsiyum %1,5 (Ca) Fosfor %1,0 (P) Potasyum %0,4 (K) Kükürt %0,3 (S) Sodyum %0,2 (Na) Klor %0,2 (Cl) Magnezyum %0,1 (Mg)

Çok az miktarda bulunan 14 iz element

%0,1

Bor (B) Krom (Cr) Kobalt (Co) Bakır (Cu) Flor (F) Demir (Fe) Mangan (Mn)

İyot (I) Molibden (Mo) Selenyum (Se) Silisyum (Si) Kalay (Sn) Vanadyum (V) Çinko (Zn)
Şekil 1.2: Yetişkin insan vücudunda bulunan elementlerin yaklaşık olarak oranları

Farklı türdeki canlıların vücudundaki element çeşitleri ve miktarları da farklılık gösterir. Canlılardaki temel
bileşikler inorganik ve organik olmak üzere iki çeşittir.

Canlılardaki Temel Bileşikler

A) İnorganik Bileşikler B) Organik Bileşikler

• Su • Asitler • Karbonhidratlar • Hormonlar
• Mineraller • Bazlar • Lipitler • ATP
• Tuzlar • Proteinler • Nükleik Asitler
• Enzimler • Vitaminler

24