Page 17 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 1.Ünite

FOSFOR (P)
SODYUM (Na)
Canlılar İçin Önemi
• Kemiklerin, dişlerin, DNA, RNA Canlılar İçin Önemi
ve ATP’nin yapısına katılır. • Kasların uyarılması, sinirsel iletim, pH
• pH’nin dengelenmesinde görev alır. ve su dengesinin sağlanmasında görev
• Eksikliğinde kemikler zayıflar ve alır.
enerji metabolizmasında bozulma- • Yetersiz alınması kaslarda kramplara,
lar görülür. sinirsel iletimin aksamasına neden
Kaynak Besinler olabilir. İhtiyaçtan fazla alınması ise
Süt ürünleri, yumurta, et, tahıl, yüksek tansiyon, ishal, titreme, kusma-
baklagillerdir. ya sebep olabilir.
Kaynak Besinler
Sofra tuzu, et, süt, süt ürünleri,
taze sebzelerdir.

DEMİR (Fe) İYOT (I)

Canlılar İçin Önemi
Canlılar İçin Önemi
• Solunum gazlarını taşımada görevli olan hemoglobin • Tiroit bezinden salgılanan tiroksin
molekülünün yapısına, oksijenli solunum ve fotosentez hormonunun yapısında bulunur.
reaksiyonlarında görev alan bazı enzimlerin yapısına, • Büyüme çağında yeterince iyot
karaciğerde görev yapan katalaz enziminin yapısına alınmazsa tiroksin eksikliği sonucu
kofaktör olarak katılır.
• Besinlerle alınan demir minerali C vitamini varlığında cücelik, çarpık bacaklılık, zekâ geri-
liği gibi hastalıklar görülebilir. İyot
emilerek kana karışır.
• Eksikliğinde yeteri kadar hemoglobin üretilemeyeceği eksikliği sonucu tiroit bezi büyüyüp
guatr hastalığına neden olabilir.
için anemi olarak bilinen kansızlığa neden olur. Kan- Kaynak Besinler
sızlıkta ise birim zamanda hücrelere taşınan oksijen Deniz ürünleri, iyotlu tuzdur.
miktarı, buna bağlı olarak da enerji (ATP) üretimi
azalır, metabolizma yavaşlar.
Kaynak Besinler
Deniz ürünleri, karaciğer, yumurta sarısı,
baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler,
kuru yemişlerdir.

KALSİYUM (Ca)

Canlılar İçin Önemi
POTASYUM (K) • Kemik ve dişlerin yapısının korunmasında, kas doku-
nun kasılıp gevşemesinde, sinir hücrelerinde uyartının
Canlılar İçin Önemi iletilmesinde, kanın pıhtılaşmasında görev alır.
• Hücre içi ve hücreler arası ortamda su ve • Besinlerle alınan kalsiyum D vitaminin varlığında
asit-baz dengesini ayarlama, iskelet ve emilerek kana karışır.
kalp kaslarının çalışması, sinir hücrelerin- • Çocuklarda kalsiyum eksikliği kemiklerde yumuşama
de uyarının taşınması gibi görevleri vardır. ve eğrilme şeklinde görülen raşitizm hastalığına neden
• Eksikliği kalp ve iskelet kaslarının çalışma olur.
ritminin bozulmasına, sinirsel iletimin • Yetişkin bireylerde ihtiyaçtan az alınması kemik
aksamasına neden olur. erimesine (osteoporoz), normalden fazla alınması da
• İhtiyaçtan fazla alınması ise böbrek yet- eklemlerde kireçlenmeye sebep olabilir.
mezliğine neden olabilir. Kaynak Besinler
Kaynak Besinler Süt ve süt ürünleri, yumurta sarısı, kuru yemiş-
Baklagiller, turunçgiller, muz, avokado, ler, tahıllar, baklagiller, yeşil yapraklı
brokoli, ıspanak, patates, kuru sebzelerdir.
yemişlerdir.

29