Page 22 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 1.Ünite

Bu malzemelerin yanı sıra biyoloji laboratuvarında benedict (benedik) çözeltisi, lugol çözeltisi, biüret çözel-
tisi, Sudan III çözeltisi, iyot çözeltisi, kongo kırmızısı, fenol kırmızısı, hidrojen peroksit, kireç suyu, eter, turnusol
kâğıdı ve kurutulmuş bağırsak gibi malzemeler de bulunur. Laboratuvarda çalışırken hijyen ve güvenliği sağla-
mak için eldiven, önlük, maske ve gözlük gibi malzemeler kullanılmalıdır.
Laboratuvarlarda yapılan deneylerde araç gereçlere, cihazlara ve çalışanlara yönelik tehlikelere karşı ön-
lemler alma sürecine laboratuvar güvenliği denir. Laboratuvarlarda meydana gelen kazaların çok azı teknik
hatalardan, büyük bir bölümü ise insan hatalarından kaynaklanmaktadır. Laboratuvarda çalışılırken iş sağlığı
ve güvenliği kurallarına uyulmalıdır. Kitapta önerilen bazı deneyler vardır. Bu deneyler sırasında iş sağlığı ve
güvenliği kurallarını gösteren semboller kullanılmıştır. Bu sembollerin anlam ve içeriğine kitabın 13. sayfa-
sında yer verilmiştir.

DENEY 1

Deneyin Adı: Asit mi, baz mı?
Amaç: Bir maddenin asit mi baz mı olduğunu tespit etme
Mekân: Laboratuvar
Süre: 40 dk.
Araç gereç: beherglas, süzgeç kâğıdı, huni, deney tüpleri, ispirto ocağı, sacayak, damlalık, laboratuvar
standı, kuşburnu, çeşme suyu, sirke, sıvı sabun, kola, süt, saf su

Uygulama
• Kuşburnunu beherglasa koyup üzerini örtecek kadar su ilave edip 15 dk. kaynatınız.
• Beherglası ispirto ocağının üzerinden alınız ve oda sıcaklığına kadar soğumasını bekleyiniz.
• Beherglastaki karışımı süzgeç kâğıdı ve huni yardımıyla başka bir beherglasa süzünüz. Bu şekilde
kuşburnu karışımı elde etmiş olacaksınız.
• 5 tane deney tüpünü laboratuvar stantlarına yerleştiriniz.
• 1. tüpe sirke, 2. tüpe sıvı sabun, 3. tüpe kola, 4. tüpe saf su, 5. tüpe süt koyunuz.
• Damlalık yardımıyla kuşburnu karışımından her deney tüpüne dörder damla ilave ediniz ve değişimleri
gözlemleyiniz.

Kuşburnu Kuşburnu Kuşburnu Kuşburnu Kuşburnu
çözeltisi çözeltisi çözeltisi çözeltisi çözeltisi

Sirke Sıvı sabun Kola Saf su Süt

1. tüp 2. tüp 3. tüp 4. tüp 5. tüp

(Not: Deney tüplerinde oluşan kırmızı renk asit, mavi renk baz, renk değişiminin olmaması nötr maddenin
varlığını gösterir.)

Sonuçlandırma
1. Hangi maddeler asittir?
2. Hangi maddeler bazdır?
3. Hangi maddeler nötrdür?

Bitkilerin ihtiyaç duyduğu mineralleri topraktan alıp kullanmasında toprağın pH değeri önemli bir etken-
dir. Bitkiler için uygun toprak pH’si genellikle 5,5-6,5 arasındadır. Alkali yani bazik toprakta gelişmeye uygun
bitkiler, asitli topraklarda yetiştirilirse ortamdan kalsiyum (Ca ) ve magnezyum (Mg ) elementlerini yeterli
+2
+2
miktarda alamaz. Aynı şekilde asitli topraklarda gelişmeye uygun bitkiler; alkali topraklarda yetiştirilirse ortam-
dan fosfor (P ), demir (Fe ), mangan (Mn ), çinko (Zn ) elementlerini yeterli miktarda alamaz. Bunun sonu-
+2
+2
-3
+2
cunda verim ve ürün kalitesi düşer. Bu durumun oluşmaması için tarım yapılacak toprağın yapısı analiz edilmeli
ve yetiştirilecek bitki türü toprak analiz sonuçlarına göre belirlenmelidir.

34