Page 26 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 1.Ünite

Depo Polisakkaritler

Nişasta
• Bitkilerde fotosentez sonucu üretilen glikozun fazlası nişastaya
dönüştürülür.
• Nişasta; bitkinin kök, gövde, yaprak, meyve ve tohum gibi
organlarında depolanır.
• Patates, pirinç, arpa, buğday ve yulaf gibi besinlerde bol
miktarda bulunur (Görsel 1.48).
• Hayvanların besinlerle aldıkları nişasta, sindirim kanalında
glikoza kadar parçalanır. Açığa çıkan glikozlar kana geçer ve
hücrelere taşınır.
• Hayvan hücrelerinde nişasta bulunmaz. Görsel 1.48: Patates yumrusu
• Suda az da olsa çözünür.

Glikojen
• Glikozun fazlası bakteri, arke, cıvık mantar, mantar ve hayvan
hücrelerinde glikojene dönüştürülerek depo edilir.
• Suda çok az çözünür.
• İnsanlar besinlerle vücuduna aldığı glikozun fazlasını ka-
raciğer ve çizgili kaslarında glikojen şeklinde depo ederler
(Görsel 1.49).
• Açlık durumunda insan karaciğerindeki glikojen depoları
tükenmeye başlar.
Görsel 1.49: Karaciğer
Yapısal Polisakkaritler

Selüloz
• Bitki hücrelerinin çeper yapısına katılır ve suda çözünmez
(Görsel 1.50). Hücre çeperi
• İnsanda, etçil ve otçul hayvanlarda selülozu sindiren enzim üre- Selüloz
tilemez. Otçul hayvanlar, sindirim sisteminde yaşayan yararlı
mikroorganizmalar sayesinde selülozu sindirerek selülozun için-
deki glikozu enerji kaynağı olarak kullanabilir. İnsan ve etçil
hayvanlar selülozu sindiremediği için dışkıyla birlikte dışarıya
atar.
• Selüloz bağırsak epiteline değerek mukus ürettirir. Bağırsağın
daha sağlıklı çalışmasını sağlar. Yeryüzünde en çok bulunan
karbonhidrat çeşididir.
• Endüstriyel alanda kâğıt, pamuk ve yapay ipek yapımında Görsel 1.50: Bitki hücre çeperinde selüloz
kullanılır.

Kitin
• Diğer polisakkaritlerden farklı olarak yapısındaki glikoz mole-
külleri azot içeren bir yan grup taşır.
• Mantarlarda hücre çeperinin yapısına katılır.
• Eklembacaklıların dış iskeletinde bulunur. Örneğin uğur böceği,
çekirge, kelebek, yengeç ve ıstakoz gibi (Görsel 1.51).
• Kitinin saf hâli deri gibi esnek ve yumuşaktır.
• Eklembacaklılarda dış iskeletin sert olmasının sebebi, kitinin ya-
pısına kalsiyum karbonat gibi tuzların da katılmasıdır.
• Kitin güçlü ve esnek yapısından dolayı ameliyat ipliği yapımın-
da kullanılır. Bu iplik ameliyat yarası iyileşince kendiliğinden
erir. Görsel 1.51: Uğur böceği

38