Page 27 - Fen Lisesi Fizik 10 | 3.Ünite

DALGALAR

-v
y NOT ALANI
2
x
x
y
1
v
-v

v

Minimum genlik
y= y - y
1 2
-v

v

-v
y
2
x
x
y
1
v
Görsel 3.22: İki atmanın karşılaşarak birbirini sönümlemesi
Görsel 3.22.a’da görüldüğü gibi birbirlerine doğru hareket eden
genişlikleri eşit, genlikleri y ve y olan baş aşağı ve başyukarı iki
1
2
atma karşılaştığı andan itibaren Görsel 3.22.b’deki gibi birbirlerini
yavaş yavaş sönümlemeye başlar. Hareketin devamında bir an için
atmaların tepe noktaları karşılaşır. Bu anda Görsel 3.22.c’deki gibi
atmalar birbirlerini maksimum sönümler. Bu anda bileşke atmanın
genliği y= y - y kadar olur. Eğer atmaların genlikleri eşit büyüklükte
1
2

ise bileşke atmanın genliği Görsel 3.22.c’deki gibi sıfır olur. Atmaların
hareketi devam ettikçe karşılaşan bu iki atma Görsel 3.22.ç’deki gibi
birbirinden ayrılarak hareketlerini sürdürür..
Sürtünme kuvvetleri ihmal edilirse atmaların karşılaşma sırasında
ve de sonunda enerjileri kaybolmaz. Görsel 3.23.d’de olduğu gibi
karşılaşan atmalar, karşılaşmadan önceki genlik büyüklükleriyle yol-
larına devam eder. Atmaların karşılaşmadan önce ve karşılaştıktan
sonraki ortamları aynı olduğu için hızlarının büyüklüklükleri de birbirine
eşittir. Kısacası birbirlerine doğru ilerleyen iki atma veya dalga, şekilleri
ne olursa olsun birbirlerini bozmadan ve değiştirmeden birbirlerinin
içerisinden geçer. Bu du-
rum sadece yay dalgala-
rı ile sınırlı kalmayıp tüm
dalga çeşitlerinde de
gözlenir. Örneğin havu-
zun farklı noktalarına atı-
lan iki taşın oluşturduğu
dalgalar birbirini bozmaz.
Görsel 3.24’teki gibi ışığı
oluşturan elektromanye-
tik dalgalar da birbirinin
Görsel 3.23: Işığın birbiri içinden geçmesi
içinden geçer.

153