Page 23 - Fen Lisesi Fizik 10 | 3.Ünite

DALGALAR

ÖRNEK SIRA SİZDE
Birbirlerine X ve Y noktalarından bağlanmış olan sürtünmesi Birbirine A noktasından bağ-
önemsiz yaylardan K yayında oluşturulan atmanın X’ten yansıyanı, lanmış sürtünmesi önemsiz yay-
L yayına iletilen kısmının ise Y’den yansıyanı ve M yayına iletileni lardan K yayında oluşturulan atma
şekilde gösterilmiştir. A noktasına doğru ilerlemektedir.

Hareket yönü
İletilen
K yayı X L yayı Y K yayı L yayı
M yayı
A
Yansıyan
K yayı, L yayından daha
ince olduğuna göre A nokta-
Yansıyan
sına ulaşan atmanın bu nokta-
Buna göre
a) Yayların kalınlıkları arasındaki büyüklük ilişkisi nedir? dan yansıyan ve L yayına ileti-
b) Atmaların frekansları arasındaki büyüklük ilişkisi nedir? len kısmını çiziniz.
(Düzlem eşit karelere bölünmüştür.)

ÇÖZÜM

a) K yayında oluşturulan atmanın şekli verilmemiş. Ancak
bağlantı noktası ister serbest ister sabit uç gibi davransın her
bir yansımadan sonra gelen atmanın bir kısmı şekil değiştirme-
den karşıya iletilir. O hâlde uç uca eklenmiş yaylardan oluşan bir
sistemde yansımalar sonucunda en sondaki yaya iletilen atma,
gönderilen atma şeklindedir. M yayına iletilen atmanın başyukarı
olduğu bilgisinden yola çıkarak K yayından gönderilen atmanın
da başyukarı olduğu sonucuna varılır. K yayında başyukarı oluş-
turulan atma, soruda verilenlere göre X noktasından ters döne-
rek yansımıştır. O hâlde L yayı K yayından daha kalındır. Gelen
atmanın L yayına iletilen kısmı ise Y noktasından ters dönerek
yansıdığına göre M yayı da L yayından daha kalındır.

Gelen

X Y
İletilen

X Y

Yansıyan
İletilen
X Y

Yansıyan
Yansıyan

b) Kaynak tarafından oluşturulan bir atmanın frekansı
değiştirilemez. Her türlü yansıma olayında frekans sabit kalır.

149