Page 113 - Fen Lisesi Fizik 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE KUVVET VE HAREKET

Örnek: K, L, M ve N kasnaklarından oluşan sistemde L ve N L
K M
kasnaklarının merkezleri çakışıktır. Kasnakların yarıçapları sırası r K r L O r N N r M
O O M
ile 2r, 3r, 2r ve r’dir. K
M kasnağı ok yönünde 1 tur döndürülürse X ve Y yükleri
arasındaki düşey uzaklık kaç r olur?
^ r = 3h X Y

Çözüm: x ve y yükleri arasındaki düşey uzaklığın bulunabilmesi için kasnakların tur sayılarının
bilinmesi gerekir. Buna göre M kasnağı ok yönünde 1 tur döndürülürse L kasnağı

f ∙r = f ∙r
M M
L L
1∙r = f ∙3∙r
L
1
f = tur atar.
L
3
1
L ve N kasnağının merkezleri çakışık olduğu için N kasnağı da tur atar. Buradan K kasnağı
3
f ∙r = f ∙r
K K
L L
1
K
3 ∙3∙r = f ∙2∙r
1
f = tur atar.
K
2
M kasnağı 1 tur döndürüldüğünde y yükü düşey doğrultuda yukarı, x yükü düşey doğrultuda aşa-
ğı hareket eder. Yüklerin aralarındaki düşey uzaklık
h = h x + h y
h = fK $ 2rK +r fN $ r
2 rN
1 1
h = $ 2 32r +$ $ $ $ 232r$ $ $
2 3
h = 10r bulunur.

Örnek: Yarıçapı 3r olan M kasnağı ile yarıçapı r olan L kasnağı, M
merkezleri çakışacak biçimde perçinlenmiştir. Yarıçapı r olan K K
kasnağının ucuna, P yükü asılmıştır. r M L
r r
P yükünün 12r yer değiştirmesi için M kasnağı ok yönünde K L
kaç tur döndürülmelidir?
^ r = 3h

Çözüm: P yükünün düşeydeki yer değiştirmesine h denirse M P
ve L kasnağının tur sayısı f

hh= ilerleme + h dönme
hf 2= $ r $ r + f2$ r r $ L
M
12 r =$ f 233r +$ $ $ f 23 r$ $ $
12 18 f= $ + 6 f$
12 1
f = = olarak bulunur.
24 2

191