Page 82 - Fen Lisesi Fizik 11 | 1.Ünite
P. 82

1. ÜNİTE   KUVVET VE HAREKET



                                                                                   Düşey   K
                  Örnek:  G  ağırlıklı homojen IKLI çubuğu, şekilde verildiği gibi
                                                                                   duvar
                  duvara dayanarak dengede durmaktadır.
                                                                                       5a
                  Düşey duvar sürtünmesiz olduğuna göre yatay zemin ile IKLI
                  çubuğu arasındaki sürtünme kuvveti kaç  G ’dir?                              L
                                                                                            2a
                  Çözüm: Çubuk için serbest cisim diyagramı çizildiğinde çubuğa
                  düşey doğrultuda  G  ve  N  kuvvetleri etkirken yatay doğrultuda
                   N  ve  F  kuvvetlerinin etkidiği görülmektedir. Düşey duvar sür-
                    D      S
                  tünmesiz olduğundan denge şartına göre düşeydeki kuvvetlerin
                  toplamının sıfır olma şartı gereği
                   G =  N  olmalıdır. Denge şartına göre yataydaki kuvvetlerin de
                  sıfır olması gerekir.
                  Bu durumda
                                                                                 (-)
                   F =  N eşitliği vardır.                                           N
                    S    D                                                             D
                   G  ile  F  arasındaki oranı bulmak için
                          S
                   F =  N eşitliğini kullanarak zemindeki Z noktasına göre tork alı-
                    S    D
                  nabilir. Dengenin ikinci şartı gereği çubuğa etki eden kuvvetlerin   (+)
                                                                             5a
                  Z noktasına göre torku sıfır olacağından
                              $
                            2a                                                       G     N
                    x  z  =  G $  2  -  N $  5 a
                                        $
                                     D
                                                                                     F     Z
                              2 $  a                                                  S
                     0 =  G $       -  F $  5 $  a                                   2a
                                        S
                                2
                    G =   F $  5
                           S
                          G
                       =     $  bulunur.
                    F S
                          5


                          ÇALIŞMA KÖŞESİ 65



                  Kütlesi 5 kg olan sekiz basamaklı merdiven şekil-
                  de verildiği gibi dengededir. Kütlesi 50 kg olan bir
                  boya ustası, merdivenin 6. basamağına çıktığın-
                  da denge bozulmamaktadır.                                                    5k


                  Duvar sürtünmesiz, yatay zemin sürtünmeli
                  olduğuna göre
                  a)  Merdiven boşken yatay zeminde oluşan
                                                                                   3k
                       sürtünme kuvveti kaç N’dır?
                  b)  Boya ustası 6. basamaktayken yatay
                       zeminde oluşan sürtünme kuvveti kaç            Cevap
                       N’dır?
                                 2
                       ( g  = 10m/s )







                160
   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87