Page 78 - Fen Lisesi Fizik 11 | 2.Ünite

2. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

Şekil 2.66’da sabit tutulan bir mıknatısa yaklaştırılan iletken bir bobin gösterilmiştir. İletken bobinin mık-
natısa yaklaştırılmasıyla iletken bobinden geçen manyetik akı artar. Bobinde oluşan indüksiyon akımının
yönü, iletken bobindeki artan manyetik akıyı azaltacak yönde manyetik alan oluşturan akım yönündedir.

I
B
I

Şekil 2.66: Manyetik akı değişimi ile oluşan indüksiyon akımı

Şekil 2.67’de sabit tutulan bir mıknatıstan uzaklaştırılan iletken bir bobin gösterilmiştir. İletken bobinin
mıknatıstan uzaklaştırılmasıyla iletken bobinden geçen manyetik akı azalır. Bobinde oluşan indüksiyon
akımının yönü, iletken bobinde azalan akıyı artıracak yönde manyetik alan oluşturan akım yönünde olur.

I

B

I

Şekil 2.67: Sabit tutlan iletken bobine yaklaştırılan mıknatıs

Görüldüğü üzere dikdörtgen, kare, halka gibi kapalı geometriye sahip iletken bir telin içinden geçen man-
yetik akıda değişim olduğunda indüksiyon elektromotor kuvveti ve indüksiyon akımı oluşmaktadır.

Şekil 2.68’de manyetik alan bölgesinin içine doğru hareket ettirilip çıkarılan iletken tel çerçevenin hareket
aşamaları verilmiştir. Burada iletken çerçeve tamamen manyetik alan bölgesi içinde olduğu 3 ve 4 konum-
larında manyetik akı değişimi olmadığı için indüksiyon akımı oluşmaz.

B
I I

I I
Manyetik akı Manyetik akı Manyetik akı Manyetik akı Manyetik akı Manyetik akı
sıfırdır. artıyor. değişmiyor. değişmiyor. azalıyor. sıfırdır.
I I

I I
1 2 3 4 5 6

Şekil 2.68: Sabit tutulan iletken bobinden uzaklaştırılan mıknatıs

286