Page 79 - Fen Lisesi Fizik 11 | 2.Ünite

2. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

İletken tel çerçevede oluşan indüksiyon akımını sürekli hâle getirmek için manyetik alan içinde
Şekil 2.69’daki gibi bir düzenekle döndürülür.

S N

I
B
I

Şekil 2.69: İndüksiyon akımı oluş-
turmak için döndürülen tel çerçeve

Şekil 2.70’te manyetik alan içinde döndürülen dikdörtgen tel çerçevenin üzerinde oluşan indüksiyon
akımının aşamaları verilmiştir. İletken tel çerçeve Şekil 2.70.a’daki konumdan itibaren 1 periyotluk süre
boyunca döndürülmeye başlandığında

• İletken tel çerçeve a konumundan b konumuna gelirken tel çerçevedeki manyetik akı azalır ve
indüksiyon akımı 1 yönünde oluşur.
• İletken tel çerçeve b konumundan c konumuna gelirken tel çerçeveden geçen manyetik akı artar ve
indüksiyon akımı 2 yönünde oluşur.
• İletken tel çerçeve c konumundan ç konumuna gelirken tel çerçevedeki manyetik akı azalır ve
indüksiyon akımı tekrar 1 yönünde oluşur.

I 2 I
1 I
I
1 2
I I

(a) (b) (c) (ç)
Şekil 2.70: Dikdörtgen tel çerçevenin üzerinde oluşan indüksiyon akımının aşamaları

2.4.8. Manyetik Akı ve İndüksiyon Akımı ile İlgili
Hesaplamalar

Örnek: Yarıçapı 2 m olan iletken halka tel çerçeve, 5 T şiddetindeki düzgün manyetik alan içinde
döndürülmektedir.

o
Halkanın yüzey normali, manyetik alan çizgileri ile 53 açı yaptığı anda halka tel yüzeyindeki
o
manyetik akı kaç Wb olur? (cos 37 = 0,8; r = 3 alınız.)
Çözüm: Halkanın yüzey normali ile manyetik alan vektörünün yaptığı açıya dikkat Halka düzlemi
ederek halka yüzeyindeki manyetik akı
o
B 53
U = B $ A c$ os a 37 o
U = B $ r $ r c$ os a A
2
2 o 2 N
U = 5∙3∙2 ∙cos 37 = 5∙3∙2 ∙0,8 = 48 Wb olarak bulunur.

287