Page 80 - Fen Lisesi Fizik 11 | 2.Ünite

2. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

Örnek: Boyutları 1 m ve 0,5 m olan dikdörtgen iletken tel çerçeve, şiddeti 10 T olan manyetik alan
o
içinde döndürülerek 180 lik dönüşünü 2 s’de tamamlamaktadır.
1
2

B

Dönme ekseni

o
Çerçeve manyetik alana dik konumdan belirtilen yönde 90 döndüğünde çerçevede oluşan
o
indüksiyon akımının yönünü ve indüksiyon emk’si nedir? (cos 0 = 1)
o
Çözüm: Çerçeve belirtilen yönde 90 döndüğünde çerçevedeki manyetik akı azalır. Çerçevede aza-
lan manyetik akının artmasını sağlayan indüksiyon akımı 2 yönünde oluşmaktadır.

Çerçeve manyetik alana dik konumda iken manyetik akı

U = B $ A c$ os 0 = 101 0,51 =$ $ $ 5Wb ’dir.
o
o
Çerçeve 90 döndüğünde manyetik alana paralel olacağından manyetik akı sıfır olur. Bu durumda
indüksiyon emk’si f,

f = - DU = - U son - U ilk = - 0 - 5 = 5V olarak bulunur.
t D t D 1

Örnek: Uzunluğu 0,4 m olan iletken tel, şiddeti 5 T olan manyetik alanı içinde sayfa düzleminde şekil-
deki gibi 8 m/s hızla çekiliyor.
V

d

1 2
X
B
Buna göre telde oluşan indüksiyon akımının yönü ve büyüklüğü nedir?

Çözüm: Çerçeve belirtilen yönde çekildiğinde manyetik akı azalır. Oluşan indüksiyon akımının yönü,
azalan akıyı artıracak yönde, manyetik alan oluşturacak akım yönünde olacağından indüksiyon akımı
1 yönünde oluşur. Tel çerçevenin manyetik alanda akı değişiminin olduğu yüzey alanı hareket doğrul-
tusunda aldığı yol x ise

2
A = x∙d = V∙t∙d = 8∙t∙0,4 = 3,2 t m dir.

288