Page 70 - Fen Lisesi Fizik 12 | 1. Ünite

1.

ÜNİTE 1.5. KEPLER KANUNLARI
1.5. KEPLER KANUNLARI

1.5.2. KEPLER KANUNLARI

BİLGİ

Samanyolu gök adasının ortasında
Güneş sistemi yer almaktadır.
Güneş sisteminde 8 gezegen,
Güneş, Plüton gibi cüce gezegenler,
asteroitler ve kuyruklu
yıldızlar bulunmaktadır.
1930 yılında gezegen olarak adlan-
dırılan ve beş uydusu olan Plüton,
gezegen olabilme şartı olan yörün-
gesindeki gök cisimlerini temizle-
yememesi nedeniyle 2006 yılında
Uluslararası Astronomi Birliği'nin
26. toplantısında gezegenlikten
çıkarılmıştır. Böylelikle Plüton, cüce
gezegen sınıfında yer almıştır.
86

Görsel 1.5.5: Tycho Brahe (Tayko Brah) ve Johannes

Kepler’in Prag’da bulunan heykeli

Yer merkezli evren modelinin, yukarıda kısaca tanıtılan bilim insanlarının da katkılarıyla yerini Güneş mer-
kezli evren modeline bırakmasıyla astronomi dünyası kendine yeni bir yol haritası çizmiştir. Bu dönemeçte
şüphesiz en önemli katkılardan birisi Johannes Kepler’e aittir.

Kepler, 25 yaşında Güneş merkezli evren modelinin doğruluğuna inanarak bir kitap yazdı. Ancak gözlem so-
nuçlarının da teoremi desteklemesi gerekiyordu. Hocası Tycho Brahe’ın (Görsel 1.5.5) verilerini de kullana-
rak doğru teoriyi oluşturması sekiz yılını aldı. Kopernik, gezegenlerin hızının sabit ve yörüngelerinin Güneş
etrafında çember şeklinde olduğunu söylemişti. Kepler, bu yanlışları düzeltip kendi kanunlarını oluşturdu.
İlk önce Güneş etrafındaki dairesel yörüngeler fikrinin bırakılması gerektiğini gösterdi. Sonunda Kepler,
Mars’ın yörüngesinin, odak noktalarından birinde Güneş’in bulunduğu bir elipsle doğru tarif edilebilece-
ğini gösterdi. Daha sonra bu fikrini diğer gezegenleri de kapsayacak şekilde genişletti. Bilime çok önemli
katkısı olan Kepler’in buluşları, Güneş sistemini tam olarak açıklamıştır. Kepler, ilk iki kanunu 1609 yılında
yazdığı Astronomia Nova (Astronomia Nova) kitabında, üçüncü kanunu ise 1619 yılında yayımladığı Har-
monices Mundi Libri V (Harmonikes Mundi Libri 5) adlı kitabında ortaya koymuştur. Bu kanunlar, bugün de
herhangi bir gezegenin ya da uydunun hareketini açıklamakta yeterlidir.