Page 6 - Fen Lisesi Fizik 9 | 5.Ünite

Kelvin (K) ölçeğinde sıfır noktası Celcius ölçeğinden farklı olarak, bu değere ulaşılamadığından, dolaylı ola-
rak belirlenmiştir. Teorik olarak evrende mümkün olan en düşük sıcaklık 0 K’dir. Suyun üçlü noktası denilen
0
1 atm basınçta buz, su ve su buharının bir arada bulunduğu sıcaklık 273,16 K = 0,01 C olarak belirlenir ve
Kelvin termometresi ölçeklenir.

0 K’den daha düşük sıcaklık olmadığından Kelvin ölçeği oranlı ölçek, Celcius ölçeği ise mutlak sıfırdan baş-
0
lamadığı için sıralı ölçektir. Sıcaklık 10 C ‘den 20 C’ye yükseldiğinde sıcaklık iki katına çıktı denemez ancak
0
0
10 C arttı denebilir. 10 K’den 20 K sıcaklığına yükseldiğinde ise hem sıcaklık iki katına çıktı hem de 10 K arttı
denir.
Gerçekte Kelvin termometresi dönüşüm değeri 273,15 olmasına rağmen işlem kolaylığı olması için 273
kullanılacaktır.

Aşağıdaki şekilde farklı termometrelerin 1 atm basınçta saf suyun donma ve kaynama noktalarında birbiriy-
le karşılaştırılması görülebilir (Şekil 5.3).

o
o
100 C 212 F 373 K
Suyun
kaynama
Bu değerlerin diğer termometrelere göre noktası
dönüşümü,
TC - 0 TF - 32 = TK - 273 yada
100 = 180 100
o
0 C 32 F 273 K
o
TF - 32 Suyun
donma
TC = TK - 273 = 1,8 noktası
eşitlikleri ile yapılabilir.

Celcius termometresi Fahrenheit termometresi Kelvin termometresi
Şekil 5�3: Farklı termometreler

ÇALIŞMA KÖŞESİ 1

Termometreler çoğunlukla hava sıcaklığının ölçümünde kullanılsa da pek çok alanda sıkça kulla-
nılan aletlerden biridir. Termometre ile ölçüm yapmak için seçilen iki referans noktası 1 atmosfer
basınç altındaki suyun donarken ve kaynarken sıcaklığının değişmediği noktalardır. Gazlı, sıvılı ve
metal termometrelerin dışında cisimlerden yayılan elektromanyetik dalgaların frekanslarının anali-
zi ile çalışan kızıl ötesi termometreler ve direnç değişiminin analizi ile çalışan dijital termometreler
de kullanılmaktadır.

Bu kadar çeşit termometrenin bulunması kullanım amaçlarının farklılık göstermesidir. Örneğin cı-
valı hasta termometreleri ağır metal zehirlenmesine yol açma ihtimali nedeniyle evlerde ve okullar-
da kullanılmasa da hastanelerde 33 C ile 45 C arasında ölçüm için tasarlanmıştır.
o
o
Sizlerde termometre çeşitlerini araştırarak kullanım amaçları açısından karşılaştırınız.

118