Page 8 - Fen Lisesi Fizik 9 | 5.Ünite

5� 1� 4� Öz Isı ve Isı Sığası

o
Öz ısı: Saf bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 C değiştiren ısı miktarına denir. Maddeler için ayırt edici
o
özelliktir, “c” ile gösterilir, SI birimi J/kg.K pratikte ise Cal/g. C’ dir. Bazı maddelerin öz ısı değerleri Tablo 5.1 ‘de
verilmiştir.
Tablo 5�1: Bazı Maddelerin Oda Sıcaklığında Öz Isıları

Öz Isı
Madde
cal/g�K J/g�K
kurşun 0,0305 0,128
tungsten 0,0321 0,134
gümüş 0,0564 0,236
bakır 0,0923 0,386
katılar alüminyum 0,215 0,900
pirinç 0,092 0,380
granit 0,19 0,790
cam 0,20 0,840
buz (-10 °C) 0,530 2,220
cıva 0,033 0,140
etil alkol 0,58 2,430
sıvılar
deniz suyu 0,93 3,900
su 1,00 4,187

o
Isı sığası: Maddenin sıcaklığını 1 C değiştiren ısı miktarına denir ve birimi cal/ C veya J/K’dir. Maddenin öz
o
ısı ve kütle değerlerinin çarpımıdır (m.c).
Deniz ve karaların öz ısı değerleri aynı değildir. Suyun öz ısısı toprağı oluşturan bileşenlerin öz ısısından
fazladır. Gündüz güneş altında sıcaklığı fazla artan karaların üzerinde alçak basınç oluştuğundan rüzgârlar
denizden karaya eser. Gece de yine toprağın sıcaklığı daha kısa sürede düştüğünden karada yüksek basınç
oluşur, rüzgâr karadan denize eser (Görsel 5.6).

Görsel 5�6: Rüzgârların hareket yönü

Aynı kütle ve sıcaklık değerine sahip, ısı alışverişi yapan
iki sıvıdan biri su ise ısı enerjisi aktarımı aynı olmasına
rağmen sıcaklık değişimi suyun öz ısı değeri yüksek
olduğundan diğer sıvıya göre daha azdır. Bu da suyu
soğuk algınlığı olan hastaların destek tedavisinde sıcak
su torbasını etkili bir madde yapmaktadır (Görsel 5.7).

Görsel 5�7: Soğuk algınlığına destek tedavisi: sıcak su torbası
120