Page 16 - Fen Lisesi Kimya 10 | 1. Ünite

2.
MOL KAVRAMI
BÖLÜM

‣ Mol kavramına ihtiyaç duyulmasının sebebi nedir?
‣ Günlük hayatta mol kavramı kullanılır mı?

1.2.1. Mol Kavramı

BİLGİ KUTUSU
Bilinen tüm maddeler atomlardan oluşur. Her element atomunun
kütlesi içerdiği proton, nötron ve elektron sayısına bağlı olarak değişir.
Atomlar, çok küçük tanecikler olduğundan bir tane atomun kütlesi mut-
lak olarak tartılamaz. Örneğin göze kaçabilen çok küçük bir toz parça-
16
cığı bile yaklaşık olarak 10 tane atom içerir. Bu kadar küçük taneciğin
(atomun) kütlesini ölçebilecek hassas bir ölçü birimi yoktur. Bilinen atom
kütleleri, referans olarak seçilen bir atoma göre kıyaslama yapılarak belir-
lenir. Belirli sayıda bir çokluğu belirtmek için eskiden beri birimler kullanı-
lır. Örneğin 2 taneye çift, 10 taneye deste, 12 taneye düzine, 144 parçaya
1 mol su miktarı 18 g’dır. gross denir.
Sayılması zor olan ya da sayılamayan nicelikler bir birimle ifade edilir.
Örneğin raptiyeyi kutuyla, şeker ve unu kilo ile, çimentoyu torba ile alırız.
Bir torba çimento içerisinde sayılamayacak kadar çimento vardır. Atom
ve moleküller çok küçük olduklarından sayılamazlar. Bu yüzden atom ve
molekül gibi küçük taneciklerin sayısını ve miktarını belirtmek için mol
kullanılır.
BİLGİ KUTUSU
a) Mol Kavramı ve Tarihçesi
Avogadro sayısı kadar
Kimyacılar Dalton’dan başlayarak bağıl sayıları kullanmanın önemini
23
(N = 6,022x10 tane) tane-
A
ciğe 1 mol denir. kavramaya başladılar. Örneğin bir NH molekülü oluşurken bir tane azot,
3
üç tane hidrojen atomu birleşir ifadesini kullandılar. Benzer şekilde kimya-
cılar, atom ve moleküllerin miktarını belirtmek için mol kavramını kullandı-
lar. Gram olarak bağıl atom kütlesi kadar elementi 1 mol olarak tanımladı-
lar. 12 gram karbon-12 izotopunun içerdiği atom sayısı uluslararası birim
(SI) sistemine göre 1 moldür.

23
12 gram karbon atomu = 6,022.10 tane kar-
1 mol karbon atomu:
bon atomu içerir.
23
Her yılın 10. ayının 23. günü 16 gram oksijen atomu = 6,022.10 tane oksi-
1 mol oksijen atomu:
Mol Günü olarak kutlanır. jen atomu içerir.
23
56 gram demir atomu = 6,022.10 tane demir
1 mol demir atomu:
atomu içerir.
23
18 gram su molekülü = 6,022.10 tane su mo-
1 mol su molekülü:
lekülü içerir.

23
12 gram karbon-12 izotopunun içerdiği atom sayısı 6,022.10 tane
karbon atomudur. Bu sayıya Avogadro sayısı denir. Avogadro sayısı N
A
ile gösterilir.

28