Page 26 - Fen Lisesi Kimya 11
P. 26

p Bloğu: Nötr ve temel hâl elektron dizilimleri p orbitali ile sonlanan
                                              elementlerin oluşturduğu bloktur. p bloğunda 13, 14, 15, 16, 17, 18. grup
                                              (He hariç) elementleri yer alır. Bu elementler 3A, 4A, 5A, 6A, 7A ve 8A gru-
                                              bu elementleridir. s ve p blok elementlerine baş grup elementleri denir.

                                              d Bloğu: Nötr ve temel hâl elektron dizilimleri d orbitali ile sonlanan
                                              elementlerin oluşturduğu bloktur. 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 ve 12. grup ele-
                                              mentleri d bloğunda yer alır. Bu elementler 3B, 4B, 5B, 6B, 7B, 8B, 1B ve
                                              2B grubu elementleridir. d bloğu elementlerine geçiş metalleri denir. Bu
                                              metallerin özelliklerinden biri de genellikle birden fazla pozitif yükseltgen-
                                                                  2+
                                                                       3+
                                              me sayısı almasıdır (Fe , Fe  vb.).
                                              f Bloğu: Nötr ve temel hâl elektron dizilimleri f orbitali ile sonlanan ele-
                                              mentlerin oluşturduğu bloktur. Elektron dizilimi 4f ile sonlanırsa lantanit,
                                              5f ile sonlanırsa aktinit sınıfına girer. f bloğu elementlerine iç geçiş ele-
                                              mentleri denir. Görsel 1.18’de elementlerin blokları gösterilmiştir.
                                              s-bloğu

                                               1s                                         p-bloğu      1s
                                                 2s                                           2p
                                                 3s              d-bloğu                      3p

                                                 4s                  3d                       4p
                                                 5s                  4d                       5p

                                                 6s                  5d                       6p
                                                 7s                  6d                       7p
                                                                              f-bloğu
                                                                                  4f

                                                                                  5f
                                              Görsel 1.18: Periyodik sistemde element blokları

                            Bilgi Kutusu         Elementin elektron diziliminden yararlanarak periyodik sistemde pe-
                                              riyot ve grubu bulunabilir. Bir elementin baş kuantum sayısının (n) en
                Elementlerin  periyodik  sis-
                                              büyük değeri elementin periyodik sistemdeki periyot numarasını verir.
                temdeki  yeri  nötr  ve  temel
                                              Elementin elektron diziliminde değerlik elektronları sayıları toplamı grup
                hâldeki  elektron  diziliminden
                                              numarasını verir. Elektron dizilimi s ve p orbitali ile bitenler A grubu, d ve
                bulunur.
                                              f orbitali ile bitenler B grubu elementidir.
                                                 Tablo 1.4’de A grubu ve Tablo 1.5’te B grubu elementlerinin dış kat-
                                              man elektron dizilimleri ve grup numaraları verilmiştir.


               Tablo 1.4: A Grubu Elementlerinin Dış Katman Elektron Dizilimi ve Grup Numaraları

                Grup              1A       2A       3A        4A       5A        6A       7A        8A

                Elektron
                                                                       2
                                                                                 2
                                                                                          2
                                 ns 1      ns 2    ns  np 1  ns  np 2  ns  np 3   ns  np 4  ns  np 5  ns  np 6
                                                                                                    2
                                                     2
                                                              2
                Dizilimi
                IUPAC Grup
                                  1         2       13        14       15        16       17        18
                Numarası

              38   KİMYA 11. SINIF
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31