Page 3 - Fen Lisesi Kimya 11

MODERN ATOM TEORİSİ

a) Bohr Atom Modeli ve Modern Atom Teorisi (Bulut Modeli)
Danimarkalı fizikçi Niels Bohr (Niıls Bor), 1913 yılında Planck’ın Ku-
antum Kuramı’nı kullanarak hidrojen atomundaki yayınma spektrumla-
rını açıklayabilmek için kuramsal bir çalışma yapmıştır. Bohr, Ruther-
ford atom modelinde pozitif yüklü çekirdek etrafında büyük boşluklarda
bulunan elektronların çekirdek tarafından çekilerek çekirdeğe neden
yapışmadığını açıklayabilmek için yörünge kavramını ileriye sürmüştür.

Bohr atom modeline göre

■ Elektronlar çekirdekten belirli uzaklıkta ve belirli enerjiye sahip
dairesel yörüngelerde hareket eder (Görsel 1.2). Bu yörüngelerin
çekirdeğe olan uzaklıklarına göre belirli bir enerjisi vardır. Yörün-
geler n = 1, 2, 3, 4, 5… gibi rakamlarla veya K, L, M, N, O … gibi
harflerle gösterilir.

Görsel 1.2: Bohr'un yörüngeli atom
■ Bir atomun elektronları en düşük enerji düzeyinde bulunmak ister. modeli
Bu düzeye temel hâl adı verilir (Görsel 1.3). Temel hâlde bulunan
atom kararlıdır. Örneğin madde ısıtılırsa atomlardaki elektronlar
daha yüksek enerji düzeylerine geçer. Bu duruma uyarılmış hâl
denir (Görsel 1.4). Uyarılmış hâlde atom kararsızdır.

Görsel 1.3: Temel hâl
Görsel 1.4: Uyarılmış hâl

■ Yörüngelerin enerjisi çekirdekten uzaklaştıkça artar ancak yörün-
geler arasındaki enerji farkı azalır.

■ Yüksek enerji düzeyinde (E ) bulunan bir elektron düşük enerji
dış
düzeyine (E ) inerse aradaki enerji farkına (E -E ) eşit miktarda
iç dış iç
ışın (foton) yayar. Bu yayınlanan ışın, çizgi spektrumunda bir çiz-
giye (renge) karşılık gelir.

15
KİMYA 11. SINIF