Page 8 - Fen Lisesi Kimya 11

Enerji seviyesi değişmez, m = 0 olur. Diğer orbitaller, dış manyetik
ℓ
alanla yaptıkları açılara bağlı olarak enerji seviyelerini yükseltici ya da
düşürücü yönde olabilir. Enerji seviyelerini yükseltici yönde olanlar (+),
enerji seviyelerini düşürücü yönde olanlar (-) işareti ile gösterilir (Görsel
1.10).
Bir alt kabuk için m ’nin alabileceği değerler, açısal momentum ku-
ℓ
m
ℓ antum sayısı ℓ’nin değerine bağlıdır. Verilen bir ℓ değeri için m değeri
ℓ
toplam (2ℓ+1) kadar m değeri alır. Bu m değerleri orbital sayısı kadar
ℓ ℓ
değer alır (Tablo 1.1).
Bu değerler
+2 -ℓ, (-ℓ+1), …, 0, …, (+ℓ-1), +ℓ’dir.
Bir başka ifade ile manyetik kuantum sayısı (m ); -ℓ ile +ℓ arası de-
ℓ
+1 ğer alır.

ℓ = 0 olduğunda (2ℓ+1) formülünden [(2.0) + 1] = 1 tane s orbitali
0
vardır. Bu orbital m = 0 değerini alır.
ℓ
-1 ℓ = 1 olduğunda (2ℓ+1) formülünden [(2.1) + 1] = 3 tane p orbitali

(P , P , P ) vardır. Bu orbitaller m = -1, 0, +1 değerlerini alır.
ℓ
y
x
z
-2
ℓ = 2 olduğunda (2ℓ+1) formülünden [(2.2) + 1] = 5 tane d orbitali
(d , d , d , d , d ) vardır. Bu orbitaller m = -2, -1, 0, +1, +2
x 2 -y 2 z 2 xy xz yz ℓ
değerlerini alır.
Görsel 1.10: d orbitallerinin manye-
tik alandaki yöneltileri
Tablo 1.1: Kuantum Sayıları ile Orbital İlişkisi
ℓ
n m ℓ Orbital Türü Orbital Sayısı

1 0 0 1s 1
2 0 0 2s 1

2 1 -1, 0, +1 2p 3
3 0 0 3s 1

3 1 -1, 0, +1 3p 3
3 2 -2, -1, 0, +1, +2 3d 5
Bilgi Kutusu
4 0 0 4s 1
Paul Adrien Maurice Dirac
4 1 -1, 0, +1 4p 3
(Pol Edriyın Mouris Dayrıak),
elektronların çekirdek çevre- 4 2 -2, -1, 0, +1, +2 4d 5
sindeki dönme hareketi dışın-
4 3 -3, -2, -1, 0, +1, +2, +3 4f 7
da kendi eksenleri etrafında
döndüklerini varsaymıştır. Bu
durumda elektron, yüklü par-
Spin Kuantum Sayısı
çacık olduğuna göre dönme-
Spin kuantum sayısı, “m ” ile gösterilir. Spin kuantum sayısı, elektro-
den dolayı açısal ve manyetik s
nun dönme yönünü belirtir. Temel hâlde çok elektronlu atomların elektron
momentuma sahiptir.
dizilişleri, deneysel olarak spektroskopi ile belirlenir.

20 KİMYA 11. SINIF