Page 9 - Fen Lisesi Kimya 11

MODERN ATOM TEORİSİ

Hidrojen ve sodyum atomlarının yayınma spektrumlarına yönelik ya-
pılan deneyler, dış bir manyetik alan uygulandığında spektrum çizgileri-
nin yarıldıklarını göstermiştir. Bilim insanları bu olayı ancak elektronları
minik birer mıknatıs gibi varsayarak açıklayabilmişlerdir. Elektronların
da Dünya gibi kendi ekseni etrafında döndüğü düşünülürse manyetik
özelliklerinin nedeni daha iyi anlaşılabilir. Elektromanyetik kurama göre
dönen yüklü bir tanecik bir manyetik alan oluşturur. Dolayısıyla hare-
ketli elektronun bir mıknatıs gibi davranmasına neden olur. Elektronlar
(-) yüklü taneciklerdir. Bu yüklü taneciklerin saat yönünde +1/2, saat
yönünün tersi yönünde -1/2 spinle döndüğü kabul edilir. Spin kuantum
sayısı (m ); +1/2 ile -1/2 değerlerini alabilen dördüncü bir kuantum sayı-
s
sı olarak tanımlanmıştır (Görsel 1.11).
Bir atomdaki dört kuantum sayısı sırasıyla (n, ℓ, m , m ) şeklinde m = +1/2 m = -1/2
s
s
ℓ s
gösterilir. Görsel 1.11: Elektronların spin
Örneğin (2, 1, +1, +1/2) kuantum sayıları n = 2, ℓ = 1, m = +1, m = hareketi
ℓ s
+1/2’yi belirtir. Yani bu kuantum sayıları 2p orbitalinde manyetik kuan-
tum sayısı +1 olan, saat yönünde dönen bir elektronu ifade eder.

Örnek

3s orbitalinde orbitali ve bir elektronu temsil eden kuantum sayılarını yazınız.

Çözüm

Kuantum sayıları n = 3 , ℓ= 0, m = 0, m = +1/2 veya -1/2 şeklindedir.
ℓ
s

Örnek

4d orbitalinde orbitali ve bir elektronu temsil eden kuantum sayılarını yazınız.

Çözüm

n = 4 , ℓ= 2, m = -2, -1, 0, +1, +2 , m = +1/2 veya -1/2 şeklindedir.
ℓ s

Örnek

Aşağıda verilen kuantum sayılarına (n, ℓ, m , m ) ait dizilerden hangilerinin mümkün olabileceğini
ℓ s
belirtiniz.
a) 2, 1, 0, 0 b) 3, 0, +1, -1/2 c) 1, 1, 0, +1/2 ç) 4, 2, 0, -1/2

Çözüm

a) m değeri 0 olamaz. b) ℓ= 0 değeri için m değeri +1 olamaz.
s ℓ
c) n = 1 için ℓ= 1 olamaz. ç) n = 4 , ℓ= 2, m = 0, m = -1/2 olabilir.
ℓ s

21
KİMYA 11. SINIF