Page 37 - Fen Lisesi Kimya 10 | 2. Ünite

GAZLAR

2.21. Alıştırma

o
0 C sıcaklıkta 11,2 litrelik bir kapta 2 mol N , 8 g CH ve 16 g O gazları karışımı bulunmaktadır. Her bir
2 4 2
gazın kısmi basıncını atm cinsinden hesaplayınız. (H:1, C:12, N:14, O:16)

2.22. Alıştırma

Sabit hacimli bir kapta 64 g O , 30 g C H ve 6 g H gazlarından oluşan karışımdaki C H gazının kısmi
2 2 6 2 2 6
basıncı 0,5 atm olduğuna göre
a) O ve H gazlarının kısmi basınçları kaç atm’dir?
2 2
b) Gaz karışımın toplam basıncı kaç atm’dir? (H:1, C:12, O:16)

Gazların Su Üstünde Toplanması
Su ile tepkimeye girmeyen ve suda çözünmeyen gazlar, su
içerisinde kabarcıklar oluşturup su üzerinde toplanır. Görsel 2.25’te bu-
harı ile dengede olan bir miktar saf suyun üzerinde suda çözünmeyen A
gazı bulunmaktadır. Belirli bir sıcaklıkta sıvısıyla dengede olan buharın
yaptığı basınca su buharının denge buhar basıncı denir.
Kaptaki toplam basınç (P ), A gazının kısmi basıncı (P ) ile su bu-
T A
harının kısmi basıncı (P ) toplamına eşittir.
H 2 O
P = P + P
T A H 2 O

Bilgi Kutusu
Değişik sıcaklıklarda suyun
buhar basıncı
Suyun
Sıcaklık Denge Buhar
o
( C) Basıncı
(mmHg)
0 4,58
Görsel 2.25: Su ile tepkime 5 6,54
vermeyen pistonlu kaptaki A gazı 10 9,21

Gazların su üstünde toplanması yöntemi bir gaz karışımındaki her 15 12,79
bir gazı saf olarak elde etmede kullanılır. Su buharının basıncı suyun 20 17,54
saflığına ve sıcaklığına bağlı olarak değişir. Suyun miktarına, bulun- 25 23,76
duğu kabın hacmine, kabın şekline ve üzerine uygulanan basınca bağlı 30 31,82
olarak değişmez.
35 42,18
A gazının basıncı ise kabın hacmine, mol sayısına ve sıcaklığına
40 55,32
bağlı olarak değişir. Görsel 2.25’te verilen kapta sabit sıcaklıkta piston
50 92,51
yukarı çekilerek hacim iki katına çıkarılırsa
60 149,38
■ Su buharının kısmi basıncı değişmez.
70 233,70
■ A gazının kısmi basıncı yarıya düşer. 80 355,10
■ Su ve buhar dengesinin tekrar kurulabilmesi için H O(g) moleküllerinin 90 525,76
2
sayısı artar, H O(s) moleküllerinin sayısı azalır.
2 100 760,00
■ Birim hacimdeki su buharı moleküllerinin sayısı değişmez.

129
KİMYA 11. SINIF