Page 47 - Fen Lisesi Kimya 10 | 2. Ünite

GAZLAR

Gerçek gazlarda PV değeri ideal gaz için beklenenden daha büyük
olup sıkıştırılabilirlik faktörü 1’den büyük olur. Gazlarda moleküller arası
kuvvetlerin varlığı kabul edilmelidir. Görsel 2.28’de moleküller arası çe-
kim kuvvetlerinden dolayı gaz moleküllerinin kabın çeperleriyle çarpış-
ma kuvvetinin, ideal gazdan beklenenden az olduğunu göstermektedir.

Görsel 2.28: Tanecikler arası çekim kuvvetleri

Turuncu renkli taneciklerin yeşil taneciğe uyguladığı çekim kuvveti,
yeşil taneciğin kabın duvarına çarptığında uygulayacağı kuvveti azaltır.
Tanecikler arası çekim kuvvetleri sıkıştırılabilirlik faktörünün 1’den kü-
çük olmasına neden olur. Bu kuvvetler taneciklerin öteleme hareketinin
yavaşladığı düşük sıcaklıklarda artan bir öneme sahiptir.

Sonuç olarak
■ Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçlarda idealliğe yaklaşır.
■ Gerçek gazlar düşük sıcaklık ve yüksek basınçlarda ideallikten uzak-
laşır.
■ Aynı koşullarda M değeri küçük olan gazlar ideale daha yakındır.
A
■ Aynı koşullarda gazın polarlığı arttıkça gerçek gaz özelliği artarken
ideallikten uzaklaşır.

İdeallikten sapma gazın cinsine, basınç ve sıcaklık koşullarına bağlı
olarak değişir. Aynı gaz için sıcaklık azaldıkça ve basınç arttıkça ideal-
likten sapma miktarı da artar.
Tanecikler arası etkileşimler ideal gazlarda ihmal edilir. Gerçek gaz-
larda yüksek sıcaklıkta gaz moleküllerinin hızı çok fazla olduğundan
moleküller arası çekim kuvvetleri, moleküllerin kinetik enerjileri yanında
ihmal edilebilecek kadar küçüktür. Ancak düşük sıcaklıklarda molekül-
lerin hızı azalacağından çekim kuvvetleri molekülleri birbirine yaklaştı-
rır. Gerçek gazlarda tanecikler arası etkileşimler ihmal edilemez.

139
KİMYA 11. SINIF