Page 49 - Fen Lisesi Kimya 10 | 2. Ünite

GAZLAR

o
Su için üçlü nokta 0,01 C ve 0,006 atm’dir. Bu nokta üç fazın da
dengede bulunduğu yegâne sıcaklık ve basıncı gösterir.

218 C
Kritik
E sıcaklık
Sıvı
Basınç (atm) 100 Katı D B Gaz

0,006 1 A

Buhar

0 0,01 100 374,3
o
Sıcaklık ( C)
Grafik 2.12: Suyun farklı sıcaklık ve basınç değerlerindeki faz diyagramı
Faz diyagramlarını kullanarak dış basınç ile kaynama ve erime nokta-
sının nasıl değişeceğini tahmin etmek mümkündür. Ayrıca faz diyagram-
larını kullanarak sıcaklık ve basıncın değişimi ile faz değişiminin hangi
yöne kayacağı da bulunabilir. Suyun normal donma noktası 1 atm ba-
o
o
sınçta 0 C, kaynama noktası 100 C’dir. Eğer erime ve kaynama nok-
taları farklı bir basınç altında ölçülürse ne olur? Grafik 2.12’de 1 atm’nin
üzerindeki dış basınçta suyun kaynama noktasının yükseleceği ve erime
noktasının düşeceği açıkça görülür. Bunun tersine dış basıncın azaltıl-
ması kaynama noktasını düşürürken erime noktasını yükseltir. P

Karbon dioksitin Faz Diyagramı
Sıvı
Karbon dioksitin faz diyagramı (Grafik 2.13) suyun faz diyagramı-
na çok benzemektedir. Ancak aradaki en önemli fark, karbon dioksitin Katı
faz diyagramında katı ile sıvıyı ayıran eğrinin eğiminin pozitif olmasıdır.
Bu durum su, antimon ve bizmut dışında tüm maddeler için geçerlidir.
Buhar
Suyun faz diyagramında görüldüğü gibi buzun sudan daha az yoğun T
olması nedeniyle katı-sıvı sınırı negatif eğime sahiptir. Karbon dioksitin Grafik 2.13: Karbon dioksitin
o
üçlü noktasındaki basınç ve sıcaklık 5,1 atm ve -56 C’dir (Grafik 2.14). faz diyagramı

B
73 Kritik
Basınç (atm) Katı Sıvı
sıcaklık

A Gaz
5,1

Buhar
1

-78 -56 31
o
Sıcaklık ( C)
Grafik 2.14: Karbon dioksitin farklı sıcaklık ve basınç değerlerindeki faz diyagramı

141
KİMYA 11. SINIF